ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
Plankton volgt maan in diepzee
Nieuws |
de redactie
26 juni 2007 | Onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee stuitten op opmerkelijke verschijnselen in Atlantische Oceaan. Bij de Canarische eilanden beweegt -ook op grote diepte en in het volledige duister- het dierlijk plankton heel regelmatig heen en weer op het ritme van de maan.
Onderzoeksleider Hans van Haren vond het een grote verrassing dat er tussen 800 en 1400 meter een heel regelmatig patroon van vertikale bewegingen werd gemeten met een sterk periodiek karakter van eenmaal per dag, eenmaal per seizoen en, meest opmerkelijk, eenmaal per maansperiode van 29 dagen. De verticale bewegingen waren het sterkst bij volle maan. De onderzoekers zetten vanaf het NIOZ onderzoeksschip ‘Pelagia’ een diepzeeverankering uit in het Canary Basin van de Atlantische Oceaan. Hieraan werden allerlei oceanografische meetinstrumenten opgehangen zoals een Acoustic Doppler Current Profiler (ADCP). De instrumenten verrichtten gedurende anderhalf jaar allerlei metingen.
Deze waarnemingen vertonen sterke overeenkomst met vergelijkbare waarnemingen dichtbij het zeeoppervlak. Daarvan is aangetoond dat het dierlijk zooplankton betreft dat ’s nachts naar het zeeoppervlak komt om algen te eten die daar groeien onder invloed van zonlicht. Dit fenomeen is ook het sterkst bij volle maan en is al eeuwen bekend.
De ritmische bewegingen zijn nooit eerder beschreven op grote diepten waar geen enkel zon- of maanlicht doodringt. Aangezien geochemische processen en interne golfbewegingen konden worden uitgesloten als oorzaken voor het waargenomen fenomeen, moet het wel dierlijk plankton geweest zijn dat ‘s nachts naar boven komt. Hierbij dringt de vraag zich op of het zooplankton ‘maanziek’ is. Het lijkt erop dat dergelijke organismen zeer precieze biochemische klokken hebben die -eenmaal gezet tijdens een eerdere levensfase nabij het zeeoppervlak- langdurig een vast ritme van vertikale migratie aansturen.
