Sociale innovatie in Noorwegen

Het Noorse budget voor innovatie bedraagt € 6,3 miljoen en gaat naar Innovation Norway, dat in 2004 ontstond door samenvoeging van de verscheidene overheidsorganisaties die zich met handel, innovatie en toerisme bezighielden. Stimulering van creativiteit en kunst en business vormen daar een onderdeel van. Daar bovenop kondigden de ministers van cultuur, economische zaken en de Noorse regio’s jl. maandag in het nog te openen Kunstcentrum 0047 Oslo aan zo’n € 2 miljoen extra structureel uit te trekken voor de combinatie van cultuur en economie. Het gaat om geld dat niet alleen bedoeld is voor de creatieve industrie, zoals blijkt uit een rondgang langs projecten. En twee miljoen bovenop een budget van 6,3 miljoen mag niet veel lijken, maar in een land met maar 4 miljoen inwoners zijn dat substantiële bedragen.


Consensus
Naar goed Noors gebruik wordt geld verdeeld over iedereen, dus maar liefst 25 projecten en organisaties profiteren van de fondsen. De Noorse politiek is zo mogelijk nog meer consensusgericht dan de onze en echte keuzes maken in de speerpunten van de Noorse economie staat gelijk aan politieke zelfmoord. “De meest onmogelijke vraag die je een Noorse minister kunt stellen is: wat vindt u het belangrijkste voor Noorwegen?” merkte een van de aanwezigen tijdens de persconferentie op.

De Noorse minister voor economie en handel, Dag Terje Andersen, verklaarde dat het Noorse bedrijfsleven creatiever moet worden om de internationale concurrentieslag aan te gaan. En daar wil men graag extra geld voor uittrekken. Sociale innovatie is geen term die de Noren veel zegt. Als het gaat om sociale innovatie in de zin van open innovatienetwerken, dan wordt vooral met bewondering verwezen naar de Finnen. De Noren zijn van huis uit geen geboren samenwerkers. De vier rijkste Noren zijn alle vier selfmade men die hun succes eerder aan hun eigen onverzettelijkheid dan aan hun vermogen tot samenwerking te danken hebben.


Kunst en business
Maar het toepassen van disciplines uit de kunsten in de top van bedrijven als vorm van sociale innovatie is een ander verhaal. Voor de Noren met hun traditie in theater (Ibsen) en hun bijzondere positie in de jazzwereld is het combineren van kunst en management geen wezensvreemde aanpak. Een goed voorbeeld is het grote energiebedrijf Statnett, dat in Noorwegen het stroomnetwerk beheert en voor de distributie zorgt.

Het topmanagement van Statnett ging een structurele samenwerking aan met Brazz Brothers, een bekende Noorse jazzgroep van blazers, geworteld zowel in de jazz als in de traditie van de Noorse blazersmuziek. Brazz Brothers geeft al jaren workshops en educatieve cursussen in improviseren en ‘playing by ear’. De gehele top van Statnett is aan de slag gegaan met jazzimprovisaties en het leren luisteren naar elkaar in spelsituaties. Het bedrijf is uiterst enthousiast over de samenwerking. Het teamwork is sterk verbeterd en Statnett zegt daar duidelijk meetbare resultaten van te zien.

Nog veel verder voert de aanpak van DnB NOR, Noorwegen’s grootste financiële dienstverlener. DnB NOR ontstond eind 2004 uit een fusie van financiële dienstverleners DnB en de Union Bank of Norway. DnB NOR biedt structureel theatercursussen aan voor de medewerkers. Daarbij worden allerlei zaken getraind, waaronder ook lichaamstaal.


Noorse aanpak
Elizabeth Bjørn-Hansen richtte in 2001 Forum for Arts and Business Norway (Kultur og Naringsliv) op. Het is een van de gelukkige organisaties die sinds deze week op extra financiële impulsen van de Noorse overheid mag rekenen. Bjørn-Hansen: “Het ging er mij om de samenwerking tussen bedrijfsleven en kunstenaars te vergroten. Het is vooral zaak om het creatieve denken en om artistieke processen in het bedrijfsleven te promoten.”

Arts and Business Norway legt de nadruk vooral op het vergroten van de competenties voor samenwerking – Bjørn-Hansen: “daar is kunst ideaal voor” – en het creëren van ontmoetingsplekken. De aanpak begint te werken. Zag de overheid Arts and Business in 2001 als een sympathiek idee waar men evenwel geen geld in ging stoppen, anno 2007 wijst de minister op het economische belang van de aanpak. Arts and Business Norway werkt al jaren met dialoogvormen en World Café Sessies en is daar uiterst over te spreken. Elizabeth Bjørn-Hansen: “De creatieve industrie is weliswaar van belang ook voor de Noorse economie, maar is uiteindelijk gewoon een economische sector. De grote winst zit in anders samenwerken.”

Bron: www.socialeinnovatie.nu