Jasper Tuytel: ‘Put your money where your mouth is’

“De kenniseconomie heeft steeds meer hoger opgeleiden nodig, daarbij is ook de doorstroom van studenten met andere culturele achtergronden nodig. Dat geldt bij uitstek voor een stad als Rotterdam, waar inmiddels 60% van de 16- jarigen zo’n niet-Nederlandse achtergrond heeft. De Hogeschool Rotterdam pakt, net als de andere hogescholen in de Randstad, die uitdaging op. We hebben een instroom van 30% allochtonen en dat zal nog verder groeien. Vaak gaat het om studenten die als eerste uit hun gezin of omgeving in het hoger onderwijs terecht komen en velen slagen er in van hun studie een succes te maken, ondanks dat ze op het gebied van taal en steun uit de omgeving voor grote uitdagingen staan.

We zien inspirerende voorbeelden van zulke doorzetters, zoals degenen die we met trots nomineren voor de ECHO-awards. Steeds meer allochtonen halen hun diploma en, zoals uit de HBO-monitor blijkt, ruim meer dan 95% heeft binnen de kortste keren een baan op HBO-niveau. Dat is een enorme bijdrage aan de maatschappelijke emancipatie, waar we als hogeschool trots op zijn.

Tegelijkertijd moet je constateren dat we er bij een te groot aantal van die studenten die vol verwachting bij ons beginnen niet in slagen ze ook aan de eindstreep te brengen. Wat dat betreft is er een duidelijke correlatie tussen culturele en maatschappelijke achtergrond en studiesucces. Alle onderzoeken wijzen dat uit. We worden daarop aangesproken door de overheid, die verwacht dat we het studiesucces verbeteren en dat willen we natuurlijk ook, niemand kan trots zijn als de helft van de studenten die in een opleiding start de eindstreep niet haalt. Er wordt van ons verwacht dat we de studenten intensiever begeleiden, méér contact met docenten en dat is ook de richting waarin we moeten en willen gaan.

Maar nu komt de crux: de overheid biedt ons volstrekt onvoldoende middelen om dat ook te realiseren. Dat geldt voor alle hogescholen die in de zelfde positie zitten als de onze. Ten eerste daalt nog steeds het bedrag dat we per student per jaar van de overheid krijgen, de laatste vijf jaar bij elkaar met 10% Bovendien worden groeiende hogescholen benadeeld door de ‘t-2-financiering’, die inhoudt dat je geld voor een groter aantal studenten pas 2 jaar nadat ze zijn ingestroomd of afgestudeerd krijgt.

Als laatste en belangrijkste, de output-financiering: globaal ¾ deel van de overheidsbijdrage krijgen we pas als een student zijn diploma heeft gehaald. In onze situatie lukt dat voor een kleiner deel van de studenten dan bij hogescholen die een meer traditionele, ‘witte’ studentenpopulatie hebben. Voor de HvA is dat nauwkeurig uitgerekend en het blijkt dat die per jaar vele miljoenen Euro minder budget krijgen, dankzij het feit dat hun studentenpopulatie diverser is dan gemiddeld. Voor onze hogeschool geldt dat net zo.

In plaats van extra middelen om te investeren in de extra lessen en begeleiding die nodig zijn om nieuwe doelgroepen een goede opleiding te kunnen bieden krijgen we juist minder armslag om dat soort dingen te organiseren. En extra investeringen helpen wel. Ik sprak Piet Boekhoud van het ROC Albeda. Hem was extra geld toegezegd om het studiesucces van allochtone leerlingen te bevorderen. Hij heeft daar 7 miljoen in geïnvesteerd en het werkte! Het studiesucces neemt aantoonbaar toe. Het toegezegde geld heeft hij inmiddels nog niet ontvangen, maar dat terzijde.

Sinds vorig jaar hebben we als hogeschool enkele honderden studenten als peercoach in dienst genomen om de in- en doorstroom van ‘doorzetters’ die als eersten uit hun omgeving naar het hoger onderwijs komen te bevorderen. En dat werkt ook: betere studieresultaten en aanstekelijk enthousiasme bij de betrokkenen. We gaan er mee door daar miljoenen in te investeren.

Er is nu sprake van dat de grote hogescholen in de Randstad in de Begroting 2008 in beperkte mate nieuwe middelen krijgen om extra begeleiding te kunnen bieden. Ik ga er maar van uit dat dat plan niet is gesneuveld in de begrotingsonderhandelingen. Er is sprake van dat de prioriteiten in de onderwijsbegroting gaan verschuiven. Ik zie aankomen dat het hoger onderwijs de dupe zal worden en dat de uitweg die geboden zal worden een verhoging van het collegegeld is. Een heilloze maatregel, die in ieder geval een extra drempel zal opwerpen voor de mensen die we nu juist zo graag naar het HBO toe willen trekken.

Tegen de minister zeg ik daarom: denk goed na over uw prioriteiten en Put your money where your mouth is. Als u serieus vindt dat de participatie van nieuwe groepen, ook in het hoger onderwijs, van groot belang is voor ons land, doe dan ook iets om het de hogescholen die die taak oppakken mogelijk te maken daar goed werk van te maken. Momenteel worden we voor al onze inspanningen alleen nog maar afgerekend. Een beter bekostigingssysteem is hard nodig.”