Meer en betere docenten
Wat vindt u van het advies van de commissie-Rinnooy Kan?
Ik vind het een heel positief advies. De afgelopen jaren zijn er natuurlijk al meer van dit soort adviezen geweest: het begon eigenlijk al in 1993 met de commissie-Van Es. Later zijn daar andere adviezen bijgekomen, zoals die van de SER en de Onderwijsraad. Maar die hebben nauwelijks enig effect gehad. Ik hoop dat er nu wel wat gaat gebeuren aan het structurele lerarentekort, dat het beroep van leraar aantrekkelijker wordt.
Ik vind het een goede zaak met het vijfstappenmodel voor kwalificatieniveaus in het advies van de commissie-Rinnooy Kan. Zo ontstaat een helder functiegebouw.
De commissie merkt terecht op dat er natuurlijk ook sectoren zijn in het onderwijs met problemen, zo als het VMBO in de grote steden. Dat is een moeilijke doelgroep. Daar moet je daar niet alleen betalen naar opleidingsniveau; je moet ook kijken naar de bijzondere inzet die docenten moeten plegen in moeilijke situaties. Zulke docenten moeten voldoende geld meekrijgen om zodanig te professionaliseren dat ze het werk in hun moeilijke situatie aankunnen.
Hoe kunnen we het beroep van leerkracht aantrekkelijker maken?
Het verlagen van de werkdruk is essentieel. Heel veel docenten klagen daarover. Ze hebben zo veel extra taken dat er niet tijd genoeg is om bezig te zijn met hun primaire taak. Van de school wordt steeds meer verwacht: scholieren moeten een adequate opvang voor zorgleerlingen regelen, ze krijgen daarnaast veel leerlingen binnen met maatschappelijke achterstanden, of leerachterstanden. Er wordt steeds meer op het bordje gelegd van de scholen. Ook ouders zelf doen dat. Als er dingen zijn waar ze niet uitkomen, dan moet de school dat maar oplossen.
Wat kunnen de lerarenopleidingen doen aan het tekort aan leerkrachten?
De rendementen op de lerarenopleidingen moeten omhoog. Zoals bekend, moeten PABO-studenten een taal- en rekentoets doen. Er zijn scholen waar soms 30 procent van de leerlingen voor die toetsen zakt, waardoor ze de school moeten verlaten. We moeten daarom een traject bedenken waardoor studenten die taal -en rekentoets wel kunnen halen. Ik pleit dan ook voor een betere samenwerking met het voortgezet onderwijs.
Ook vind ik het positief dat de commissie- Rinnooy Kan een lans gebroken heeft om het kennisniveau van docenten te verbeteren. De afgelopen jaren is er veel kritiek geweest op het nieuwe competentiegerichte leren van docenten. Er was maar weinig nadruk op vakinhoudelijke kennis. Het is goed dat dat nu weer wat terugkomt.
Wat moet er gedaan worden om docenten te professionaliseren?
Het is aan de scholen om een integraal personeelsbeleid te voeren. Zij moeten een personeelsbeleid formuleren, en daar aandacht aan besteden. Zij hebben daartoe ook de middelen gekregen. Ook zijn er al veel notities verschenen op het gebied van HRM, maar die inzichten worden maar mondjesmaat benut. Daarom vind ik het ook een goed idee om docenten een eigen budget voor scholing mee te geven, zo als de minister eerder al bepleitte. Natuurlijk kunnen de docenten hierin niet helemaal vrij zijn: professionalisering moet wel in het kader passen van het personeelsbeleid van de school. Maar het lijkt me een goede zaak om docenten hierin meer ruimte te geven.
Een interessant initiatief is het Dutch Teachers College. De initiatiefnemers hiervan, een aantal grote scholen, stellen dat zijzelf de professionalisering van docenten ter hand willen nemen. Ze willen dus invloed hebben op de nascholing van docenten. Ik wil daar wel bij aantekenen dat het op zichzelf een verantwoordelijkheid is van de lerarenopleidingen om dit ter hand te nemen. Zowel universiteiten als hbo-instellingen hebben masteropleidingen voor docenten. Die zijn op dit moment juist in gesprek met scholen over de vraag hoe je docenten ook op hun werkplek kunt professionaliseren. Die professionalisering moet je zien in het verlengde van de initiële opleiding. Het zou jammer zijn als dit experiment in de wielen gereden zou worden door het Dutch Teachers College.
