De onwerkelijke wereld van Maasdriel

Nieuws | de redactie

19 december 2007 |

Twee dagen geen stroom en geen licht in Maasdriel. Burgemeester Boerma-van Doorn reageerde: “De situatie wordt langzamerhand heel oncomfortabel”. José Saramago schetst in zijn boek De stad der blinden een wereld waar er helemaal geen licht meer is en iedereen blind is. ‘Heel oncomfortabel’ is in die wereld een understatement.

In ‘de stad der blinden’ worden vele inwoners van Lissabon van het ene op het andere moment blind. Al gauw wordt duidelijk dat het een besmettelijke aandoening is. Als snel ziet een groot deel van de bevolking niets meer. Alle slachtoffers worden in een ziekenhuis geïsoleerd, zonder hulp van buiten af. De slachtoffers zijn op elkaar aangewezen. Dat levert vreselijk taferelen op. Door een tekort aan voedsel en medische verzorging breken er ziektes uit en de blinden moeten zelf zorgen dat de doden worden begraven. Er breekt een anarchie uit, waar het recht van de sterkste lijkt te overwinnen. Tegelijkertijd proberen sommige blinden een redelijk bestaan op te bouwen en een zekere orde te organiseren. Saramago beschrijft een verhaal waarin de grenzen van de menselijkheid nadrukkelijk wordt opgezocht.

Saramago slaagt erin de lezer mee te nemen naar een onwerkelijke wereld die toch ook werkelijk kan worden. Hij laat zien waar mensen toe in staat zijn als ze niet meer kunnen vertrouwen op iets essentieels als hun ogen. Die blindheid staat echter als symbool voor alle zaken waar we als mens mee vertrouwd zijn. Valt dat vertrouwen weg, dan ontstaat er andere wereld waarin normen vervagen, grenzen overschreden worden en tegelijkertijd andere sociale mechanismen ontstaan.

Samarago’s De stad der blinden laat zien wat zich in oorlogsgebieden als Afghanistan kan afspelen en verklaart ook waarom het kaarten bij kaarslicht in Maasdriel als een hele belevenis wordt beschouwd.

Patrick Cramers
Bestuurssecretaris Codarts

José Saramago
De stad der blinden
Uitgeverij Meulenhoff
Hardcover
303 pagina’s
ISBN10: 9029077255
ISBN13: 9789029077255