Hoe maak je van docenten professionals?
Ik ben dit boek gaan lezen om mijn onbehagen over alle gedoe met POP’s, beoordelingen, investeren in onze medewerkers en andere kreten uit de CAO-HBO en aanverwante teksten te toetsen aan hoe je ook met echte professionals om kunt gaan en hoe je de ‘gemankeerde professionals’ die docenten vaak nog zijn tot echte professionals kunt laten uitgroeien. En dan niet door als leidinggevende hun werk en hun verantwoordelijkheid van hen over te nemen.
Tot twintig jaar geleden waren hogescholen in hoge mate uitvoerders van overheidsvoorschriften, ook voor de inhoud van het onderwijs. Na de HOAK-nota van 1985 kregen de instellingen steeds meer autonomie. Dat stelt eisen aan het management en het stelt eisen aan de docenten. Net zoals de bestuurders hun grotere beleidsruimte niet van meet af en voor honderd procent briljant hebben ingevuld, zo zijn ook de docenten niet meteen de volledige professionals zoals het onderwijs die nodig heeft. Wat er ontbreekt heb je snel voor de geest als je de zelfredzaamheid van medische specialisten met die van hogeschooldocenten vergelijkt. Het is ondenkbaar dat een ziekenhuisbestuur zich zo vergaand met de beroepsuitoefening van zijn specialisten bemoeit als de leiding van vele hogescholen dat doet (probeert te doen). Het kan eisen stellen, de specialist moet zich in toenemende mate verantwoorden ook tegenover het bestuur. Maar de beroepsgroep is zelf de eerstverantwoordelijke voor de normen en de individuele professional is zelf de eerstverantwoordelijke voor het voldoen aan die normen.
Zover zijn vele docenten aan de hogescholen nog niet. Dat vacuüm wordt enthousiast door managers gevuld. Dat is niet onbegrijpelijk, de druk van buiten (accreditatie) is groot, maar het is toch het paard achter de wagen spannen. Een ´gemankeerde professionaliteit´ bij docenten kan niet worden gecompenseerd doordat managers de verantwoordelijkheid overnemen. Die kan slechts worden gerepareerd doordat de docenten zich sterker als zelf verantwoordelijke professionals ontwikkelen. Dat doen hun managers niet, dat moeten ze zelf doen. En daar moeten ze de ruimte voor krijgen. Vervolgens mogen de managers eisen aan de docenten stellen, zoals dat ook binnen ziekenhuizen steeds meer gebeurt.
In dit boek maakt Weggeman overtuigend duidelijk hoe je professionals kunt aansturen. De voornaamste les is dat ze dit voor het grootste deel zelf kunnen; aan wie wil weten wat je als leidinggevende dan wél moet doen beveel ik dit boek van harte aan.
Olchert Brouwer
CvB-voorzitter AHK
Mathieu Weggeman
Leidinggeven aan professionals? Niet doen!
Uitgeverij Scriptum
Hardcover
ISBN10: 9055943525
ISBN13: 9789055943524
