Praten over boeken die je niet gelezen hebt

Nieuws | de redactie

19 december 2007 |

Laten we er niet omheen draaien, de meeste boeken waarover we spreken, zijn boeken die we niet gelezen hebben. Dat praat wel zo gemakkelijk. Bovendien, wees reëel, je moet er toch niet aan denken dat je alleen zou spreken over boeken die je kent en zou zwijgen over boeken die je niet hebt gelezen.

Deze rubriek levert zonder twijfel weer nieuwe inspiratie. Boeken waarover je moet kunnen meepraten. Boeken waarvan iedereen doet alsof ie het kent. Boeken die zo aanwezig zijn dat niemand er ook maar aan denkt ze te lezen.

Nu is er een boek over die niet-gelezen boeken. Een Frans boek nog wel. Salonfähiger kan het nauwelijks. Na dit boek hoeft u nooit meer dat bekende knagende, licht ongemakkelijke gevoel te onderdrukken wanneer u spreekt over een boek dat u niet hebt gelezen. U bent in het best mogelijke gezelschap. Relax! Maak u geen zorgen, dit boek hoeft u evenmin te lezen om erover te kunnen meepraten.

Ik reik u graag enkele gespreksonderwerpen aan. Oscar Wilde moet geschreven hebben dat hij boeken die hij moest recenseren, niet las. Het zou zijn oordeel maar beïnvloeden. Of wat denkt u van die mooie zin van Graham Greene: “The third man was never written to be read but only to be seen”. En dat over een boek waarin een auteur in een hilarisch vraaggesprek verzeild raakt met louter mystificaties over niet-geschreven boeken en niet-gelezen auteurs!

In serieus academisch gezelschap kunt u indruk maken met de ontmoeting van Generaal Stumm en de bibliothecaris van de staatsbibliotheek: “Generaal,” zegt hij, “u wilt dus weten hoe ik al die boeken ken? Dat kan ik u wel vertellen: omdat ik er nooit een lees!” Wie Musil te klassiek vindt, kan dichter bij huis blijven. Van Eco’s De naam van de roos kent vrijwel iedereen de titel en de hoofdrol in de gelijknamige film. Daar draait zelfs de hele plot om de gevaren van het lezen van een bepaald boek: slechts wie het dicht laat, brengt het leven er af. U ziet het, gespreksstof te over.

Tot slot, en met het oog op de naderende christelijke feestdagen: de meest besproken niet-gelezen boeken zijn met afstand de Bijbel en de Koran. Daarom nog een tip. Youssef Seddik heeft onlangs (2004) een leerzaam boek gewijd aan dit fenomeen: Nous n’avons jamais lu le Coran. Wat hij schrijft, geldt evenzeer van de Bijbel. Geen boek heeft meer te lijden van misverstaan en onbegrip dan het boek dat iedereen kent en citeert, maar niemand leest.

Sijbolt Noorda
Voorzitter VSNU


Pierre Bayard, Comment parler des livres que l’on n’a pas lus?
Les éditions de minuit
162 pagina’s
ISBN-10: 2707319821
ISBN-13: 978-2707319821