Meer autonomie, toch veel regels

Zijn boek over 20 jaar HO-beleid omvat 1090 bladzijden over de hbo-regels en 1170 bladzijden over het wo. En 90 extra voor wat erbij kwam tussen het eind van zijn schrijfwerk en het moment van publiceren. De centrale wo-wet, ‘het basisdecreet’, is sinds 1991 44 maal gewijzigd en kent inmiddels ook nog eens 25 uitvoeringsbesluiten.

Wel vindt De Groof in dit verband, dat de instellingen boter op het hoofd hebben. “Ze missen leiderschap en visie. Dat ze onderling het probleem van het voortbestaan van de veel te kleine KU Brussel niet oplosten, zegt veel,” stelt hij in De Standaard. Er is verbetering gekomen, doordat de hbo-wo associaties rond de KU Leuven en de Universiteit van Gent krachtige nieuwe voorzitters kregen, zoals oud-minister Luc van den Bossche. “Die trekken samen de streng.”

Dat de overheid her maar moeiliijk vindt autonomie ook echt te geven verbaast hem niet eens zo zeer. “Onderwijs is een politiek gevoelig thema. Daarom wil de Vlaamse overheid alles in detail regelen. Het gevolg is dat bij de kleinste wijziging de regels weer worden aangepast. Dat schept een berg ondoorzichtige wetgeving, die bijna niemand meer begrijpt. Nochtans moet het recht voor de gebruikers zijn, en niet voor de staat. De regels worden gemaakt door politici en ambtenaren. Op de kennis van de echte specialisten, die in de universiteiten en hogescholen zitten, wordt geen beroep gedaan.”

De onderwijsregels zijn volgens de regeringscommissaris bij de Antwerpse universiteit en hoogleraar Europees Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid in Tilburg bovendien vaak slecht gemaakt. “Te veel wetgeving is niet efficiënt. Soms is ze zelfs gewoon onuitvoerbaar. Er wordt maar zelden in overgangsmaatregelen voorzien. Integendeel zelfs, veel nieuwe regels gaan zelfs gewoon met terugwerkende kracht in.” De oplossing is volgens De Groof om de instellingen meer verantwoordelijkheid te geven. “De overheid moet meer onthecht zijn, en vertrouwen hebben in de universiteiten en hogescholen. Die instellingen moeten uiteraard op hun beurt verantwoording afleggen aan de overheid.”