Dijsselbloem valt Plasterk af

Collegevoorzitter Ron Bormans prees de Commissie-Dijsselbloem om haar benadering van de docenten in “het beeld van de zoekende professional.” Daar zette hij de visie van Plasterk tegenover en zei: “Hij roept voortdurend het andere beeld op. Hij roept hen op weer op hun gouden troon van het verleden te gaan zitten. Plasterk appelleert aan het sentiment van de leraar die een kroon moet dragen en de deur van het klaslokaal dicht houdt voor de omgeving. Dat is dus fout.”

Dijsselbloem intervenieerde direct hierop en viel zijn partijgenoot- bewindsman af met de woorden: “Wij doen dat niet. Dat zal u opgevallen zijn.” Hij onderstreepte in het debat, dat zijn commissie wel veel onvrede bij docenten had gemerkt, die zich vooral richt op “hun nabije leiding,” meer dan op politiek of bewindslieden. “Toch heeft die leiding van het onderwijs de taak ook docenten aan te spreken op de kwaliteit van hun werk. Want het is het schoolmanagement dat zich daarvoor dient te verantwoorden aan de maatschappelijke omgeving. Die essentiële horizontale verantwoording lukt niet als elke docent de eigen kwaliteitsopvattingen centraal mag gaan stellen. Daarin is de docent niet absoluut autonoom.”

Slachtofferrol
Prof Mirko Noordegraaf (UU) wees in dit verband op de opvallend “antagonistische manier van discussiëren” die in het onderwijsdebat bon ton lijkt. “Het is dé politiek tegen hét veld. De managers tegen dé professional. Het is dé kwaliteit die ernstig gedaald is. Het geeft vele deelnemers aan het debat een aanleiding zichzelf en de eigen positie binnen de sector in een slachtofferrol te plaatsen en in die termen ook de eigen inbreng in de discussie te presenteren.”

Dijsselbloem beschreef de actuele situatie in deze discussie dan ook als: “Wij zitten nu in een moeras, want er is geen begin van overeenstemming over de kwaliteit van het onderwijs die wij mogen verwachten van elkaar. We weten ook niet wat we eigenlijk willen en kunnen vragen aan ‘kwaliteit’, omdat we niet werkelijk meten welke kwaliteit het onderwijs biedt en wat deze inhoudt.”

Zwangere meisjes
Ron Bormans gaf daarbij een treffende illustratie van deze situatie, zoals deze ook in het hoger onderwijs zichtbaar is geworden. Hij zie aangenaam verrast te zijn geweest door het besef in het Commissie-rapport van de overmaat van maatschappelijke belasting, waar het onderwijs onder is gaan zuchten. “Er zijn collega’s van mij – met name in de Randstad- bij wie men zowat niet meer toekomt aan de onderwijstaak van het hbo, vanwege al die maatschappelijke doelstellingen en thema’s waar de opleidingen zich ook nog mee bezig dienen te houden.

En er komt ook steeds meer spanning tussen zulke doelen en die taak. De taaltoets voor de pabo bijvoorbeeld heeft direct tot gevolg dat het voor vele allochtone studenten niet meer doenlijk is naar deze opleiding te gaan. Dat houdt in, dat je in steden als Rotterdam de instroom in de lerarenopleidingen kunt vergeten. Is dat nou de bedoeling van zulke extra maatschappelijke opdrachten voor het onderwijs? Bestrijden we zo het lerarentekort?”

Het was Bormans overigens opgevallen dat de dag nadat hij het rapport-Dijsselbloem tot zich genomen had, hij “een brief van minister Plasterk kreeg. Die wilde dat onze hogeschool zich ook zou gaan verantwoorden over wat wij doen aan de opvang van zwangere jonge meisjes. Dan zie je toch dat deze belasting op het onderwijs is doorgeschoten en we dit geheel eens heel goed moeten doordenken.”