Eenvoud mariakaakje remt snoepzucht

Als de voedingsindustrie iets met haar onderzoek doet, dan zullen vooral mannen en lager opgeleiden daar baat bij hebben, ontdekte Weijzen. ‘Als we het overgewicht willen terugdringen zullen we minder moeten gaan eten, en mijn onderzoek kan bedrijven op het spoor zetten van voedingsmiddelen waarvan we spontaan minder eten’, zegt de aan de afdeling Humane voeding van Wageningen Universiteit verbonden promovenda. ‘We weten wel dat we minder en gezonder moeten eten, maar veel van ons hebben moeite om dat ook daadwerkelijk te doen. Toen we zeshonderd mensen ondervroegen, ontdekten we dat mannen meer moeite hebben om hun voornemen om gezond te eten in de praktijk te brengen dan vrouwen.’

Vrouwen kunnen hun eetgedrag waarschijnlijk beter aan banden leggen dan mannen omdat ze al enkele generaties lang een verband leggen tussen snoepen en een slank figuur. Ze hebben dus een voorsprong op mannen, vermoedt Weijzen. Ook mensen met een lage opleiding hebben moeite zich beperkingen op te leggen, bleek uit haar studie. ‘Hoger opgeleiden kunnen hun eetgedrag beter in toom houden’, aldus de aio. ‘Dat geldt zowel voor mannen als vrouwen.’

Voor individuen met moeilijk bedwingbare snoepzucht zouden koekjes, chocolaatjes en ander snoepgoed met een ingebouwde eetrem een uitkomst zijn. Zulke voedingsmiddelen hebben een uitgesproken en sterke smaak, ontdekte Weijzen. ‘Dat is één van de redenen dat je minder van pure chocolade eet dan van een candybar, zegt de onderzoeker. ‘Een andere reden is dat de textuur van pure chocolade minder complex is dan die van een candybar. De chocolade, karamel en pinda’s van een candybar zorgen voor een complexer mondgevoel dan pure chocolade.’ Aan hetzelfde principe danken de gortdroge mariakaakjes hun verzadigende werking, aldus Weijzen. De eenvoudige textuur van de biscuitjes leidt tot een verhoudingsgewijs eentonig mondgevoel.

Een derde eetlustremmende factor is de tijd dat een voedingsmiddel in de mond aanwezig is, en dus kan zorgen voor smaak- en geurprikkels aan de hersenen. ‘Dat hebben we bijvoorbeeld onderzocht door via een pompje limonade in de mond van onze proefpersonen te pompen’, zegt de onderzoeker. ‘De proefpersonen konden niet controleren hoeveel limonade ze per slok in hun mond kregen, maar ze konden wel aangeven wanneer ze verzadigd waren. Pompten we telkens kleine slokjes limonade in hun mond, dan hadden onze proefpersonen uiteindelijk minder limonade nodig om verzadigd te raken dan als we ze grote slokken toedienden.’

Voor vaste voedingsmiddelen geldt hetzelfde, aldus Weijzen. ‘Voedingsmiddelen die langer in de mond blijven hebben een grotere verzadigende werking. Van producten waarop we langer moeten kauwen zullen we automatisch minder eten.’

Weijzen voerde haar onderzoek uit in samenwerking met Unilever, de Suikerstichting Nederland en de Italiaanse pastaproducent Barilla.

Pascalle Weijzen promoveert op vrijdag 7 maart bij prof. Kees de Graaf, hoogleraar Eetgedrag.