Hoe activeer je ouderen?

In alle Europese landen neemt de levensduur toe. Dit levert naast allerlei problemen, zoals een toenemende druk op de zorg, ook positieve zaken op. Mensen leven niet alleen langer, maar blijven ook langer gezond en actief. Velen storten zich na hun pensioen op allerlei maatschappelijk nuttig, onbetaald werk, zoals vrijwilligerswerk, mantelzorgtaken of de opvang van hun kleinkinderen. Anderen willen, al dan niet vanuit financiële overwegingen, best langer betaald werk blijven verrichten. Zij vallen echter vaak buiten de boot door een werkgeversbeleid dat er niet op gericht is om ouderen aan het werk te houden. Ouderen zijn immers te duur. Bovendien worden zij in veel Europese landen, waaronder ook Nederland, ook nog eens beschermd door allerlei specifieke CAO-regels, zoals leeftijdsdagen. Hierdoor ontstaat – ten onrechte – het beeld dat ouderen zwak zijn en bescherming behoeven.

Project
Binnen het project ‘Activating Senior Potential in Ageing Europe’ zullen de onderzoekers zich bezighouden met de positie van ouderen in de samenleving. Hoe zit het bijvoorbeeld met de beeldvorming van oudere werknemers, hoe gaan werkgevers met oudere werknemers om, in hoeverre spelen allerlei regels daarbij een rol en in hoeverre maken oudere werknemers in het ene land meer kansen dan in het andere om tot hun 65e of langer op de arbeidsmarkt actief te blijven? Naast betaalde arbeid zullen de onderzoekers ook de mogelijkheden van onbetaalde arbeid in Europa bestuderen. Bijvoorbeeld: hoe mobiliseren organisaties van het maatschappelijk middenveld hun vrijwilligers? Nemen ouderen taken op zich uit altruïstische motieven of uit financiële overwegingen? Hoe worden dergelijke activiteiten in de verschillende landen vertaald in regelgeving en overheidsbeleid, waaronder de fiscale facilitering rond vrijwilligerswerk of mantelzorg?

Deelnemende partijen
Het project, waaraan economen, sociologen, demografen, statistici en gerontologen uit acht Europese landen meedoen, loopt van 2008 tot 2011. Op grond van de onderzoeksuitkomsten zullen de onderzoekers een aantal ‘good practices’ uitwerken tot beleidsaanbevelingen voor zowel de Europese Commissie als de afzonderlijke lidstaten. Coördinator van het Europese project is prof.dr. Joop Schippers, hoogleraar arbeids- en emancipatie-economie aan de Universiteit Utrecht en tevens directeur van het Departement Arbeid en Beleid van de OSA – Institute for Labour Studies. Deelnemende partners zijn het Nederlands Interdisicplinair Demografisch Instituut van de KNAW en universiteiten en onderzoeksinstellingen in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Denemarken, Polen en Italië.