Impuls voor Levenlangleren

Deze doorbraak was al langere tijd noodzakelijk, omdat het initieel onderwijs, ook in het HO, niet kan voldoen aan de nieuwe behoefte aan middelbaar en hoger opgeleiden. Ook het daar beschikbare onderwijsaanbod voor werkenden is ontoereikend om de kennistekorten weg te werken.

Op dit moment zijn er drie grote knelpunten op de arbeidsmarkt: tekorten aan specialisten op hoger niveau, tekorten aan vakmensen op het niveau van mbo-3 en mbo-4, en de moeilijk realiseerbare verhoging van de kwalificaties van laagopgeleiden en mensen zonder startkwalificatie. Het kennistekort op de Nederlandse arbeidsmarkt kan een belemmering vormen voor verdere economische groei.

Sociale partners, het publieke en private onderwijsveld en gemeenten willen werkenden en werkzoekenden gemakkelijk toegankelijke mogelijkheden bieden om een hogere kwalificatie voor de arbeidsmarkt te halen. Op termijn streven de partijen naar een volwaardige en zelfstandige ‘tweede leerweg’. Voor het HBO is inmiddels de Netwerk Open Hogeschool in ontwikkeling, met daarin een actieve ondersteunende rol van de Open Universiteit richting regionale onderwijsaanbieders.

Zulke ‘open netwerken’ zouden ook in mbo en wo tot stand moeten gaan komen. Hierin laten arbeidsmarkt- en onderwijspartijen regionale en sectorale personeelsbehoeften het uitgangspunt zijn voor individuele of collectieve onderwijstrajecten. Publieke en private onderwijsaanbieders gaan daarin hun opleidingsaanbod op elkaar afstemmen en elkaar aanvullen. Open netwerk-onderwijs kenmerkt zich onder andere door een vraaggestuurd, flexibel en modulair scholingsaanbod, met veel ruimte voor innovaties.

Om de beroepsbevolking te stimuleren zich voortdurend te laten scholen, is een betere loopbaanbegeleiding nodig. De samenwerkende partijen willen scholingsmogelijkheden voor werklozen, waaronder ‘leren met behoud van uitkering’, beter benutten en zo nodig vergroten. Ook hierbij geldt dat de scholing op bestaande of te verwachten vacatures gericht moet zijn. Daarnaast bepleiten de partijen dat competentietesten een basisvoorziening van het CWI worden.

De samenwerkende partijen vragen de rijksoverheid hun plannen voor een tweede leerweg ook te steunen met betere fiscale regelingen voor leven lang leren en met financiële steun voor regionale netwerkvorming tussen onderwijs- en arbeidsmarktpartijen. Verder vragen zij de overheid in de – nu nog van elkaar gescheiden – strategische ontwikkelingen van het beroeps- en hoger onderwijs voor volwassenen rekening te houden met deze open en vraaggestuurde benadering van tweede leerwegen. Voor het aanbieden van de tweede leerweg moet er speelruimte zijn voor zowel publiek als privaat onderwijs.