Beste Dijsselbloem, Rinnooy Kan en Plasterk,

Nieuws | de redactie
10 april 2008 | Dit is waarom ik geen docent wil worden. Een aanzienlijk deel van onderwijsbesturend Nederland zit met de handen in het haar. Prominenten als Dijsselbloem en Rinnooy Kan trekken met alarmerende rapporten en toespraken, zoals de Hofstadlezing, aan de bel. Actiegroepen van leraren laten af en aan op verschillende manieren van zich horen. Plasterk heeft het druk met pappen en nathouden.

Probeert te sussen met een miljard. Één opvatting wordt door de uiteenlopende partijen min of meer gedeeld: de toekomst van Nederland, en dan in het bijzonder de kenniseconomie, staat op het spel want talent wordt verkwist, vermangeld in het ‘verzuurde’ onderwijssysteem. Het imagoprobleem van het leraarschap wordt beschouwd als een van de grootste obstakels op weg naar enige verbetering in het huidige onderwijsveld. Meest aangedragen oplossing voor dit probleem: salarisverhoging en opscholingsmogelijkheden.

Een uitgelezen moment, lijkt me, om eens uiteen te zetten waarom een potentiële leraar zoals ik vooralsnog toch niet kiest voor het onderwijs. Ik beschouw mezelf om de volgende redenen als potentieel docent: ik kom uit een familie van onderwijzers, heb me binnen mijn studie sociologie in het bijzonder bezig gehouden met onderwijs, vindt het belangrijk om een ‘maatschappelijke’ rol te vervullen en het lijkt me erg leuk om op dagelijkse basis met jongeren te werken (leuker dan beleidsonderzoek o.i.d.).

Waarom kies ik er dan toch niet voor om het onderwijs in te gaan? Heeft dat te maken met salaris? Ik denk het niet. Niet dat salaris in het geheel onbelangrijk is, maar er zijn een hoop jonge afgestudeerden, met name in de maatschappelijk georiënteerde studies, die genoegen nemen met laagbetaalde baantjes. Uit sociale overtuiging of uit noodzaak omdat ze geen andere baan kunnen vinden. Ik reken mezelf tot deze groep. Salarisverhoging zal ‘ons’ niet massaal over de streep trekken. Meer kansen om als docent ‘carrière’ te maken, om ‘op te scholen’? Op zichzelf interessanter dan salarisverhoging. Toch zitten hier ook een aantal vreemde tegenstrijdigheden in en deze oplossing is geheel afhankelijk van hoe het begrip ‘carrière’ dan ingevuld wordt. Het lijkt me bijvoorbeeld dat veel mensen, als ze er dan voor kiezen leraar te worden, echt voor het leraarschap gaan, en niet om daarnaast allerlei organisatorische of managementtaken te gaan vervullen. En als er wel leraren zijn die dan van de kans gebruik maken om ‘carrière’ te maken, dan ben je ze dus ook weer (gedeeltelijk) kwijt. Waarin zit hem dan de oplossing?

Nee, ik denk, heren van het onderwijsbestuur, dat jullie een aantal essentiële maatschappelijke culturele ontwikkelingen over het hoofd zien. Het is niet het salaris dat mij afschrikt, of het ‘gebrek’ aan carrièremogelijkheden. Het is mijn beeld, en ik denk dat vele van mijn generatie dat beeld delen, van de manier hoe onderwijsinstellingen georganiseerd zijn. Dat beeld botst met de manier hoe een belangrijk deel van mijn generatie zich ontwikkeld heeft en hoe wij kijken naar organisaties en het werken daarin.

Exemplarisch hiervoor is dat het hele element van de digitale revolutie, toch een van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen twintig jaar, nauwelijks in een rapport als dat van Dijsselbloem, wordt benoemd. Of denk aan het stempel dat de cultuur van de creatieve industrie momenteel op de Nederlandse economie drukt. En de flexibilisering van arbeid. Een generatie die houdt van ‘platte’ organisaties, waar eigen inbreng en initiatief gewaardeerd wordt (dus ook buiten het klaslokaal), die gewend is aan ‘state of the art’ ICT- mogelijkheden, die zich graag breed ontwikkelt en graag op projectbasis werkt, die steeds weer nieuwe uitdagingen zoekt. Die generatie voelt zich, alle maatschappelijke betrokkenheid ten spijt, niet aangetrokken tot de logge, bureaucratische, hiërarchische, op ICT-gebied middeleeuwse onderwijsinstellingen. Tegen deze ‘culturele’ mismatch kan geen salarisverhoging of opscholingscursus op, vrees ik.

Kimon Moerbeek
Nederland Kennisland





«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK