Een tapasbar der wetenschap

Nieuws | de redactie
28 april 2008 | Vlak voor zijn vertrek naar de KNAW werd Robbert Dijkgraaf door zijn UvA-collega's bijgepraat over de komende wetenschappelijke ontwikkelingen. Wat gaat de komende jaren de wetenschap bepalen en wat moet de KNAW daaraan doen? ScienceGuide was er als enige bij en doet verslag.

Dijkgraaf vergeleek zijn overstap naar het Trippenhuis met een eerder vertrek: “Toen ik naar Princeton ging, zeiden collega’s al: of jij wordt gek of je vrouw wordt gek, afhankelijk of je getrouwd bent of niet” en noemde de UvA zijn boomhut: “Zoals kinderen boomhutten bouwen om zich te kunnen terugtrekken voordat ze de grote wereld ingaan, zo is de UvA voor mij ook een uitvalsbasis geweest waar ik kon groeien, een uniek pedagogisch project dus.”

Dijkgraaf nam niet helemaal afscheid van de UvA, want hij blijft voor 2 dagen in de week aan de UvA verbonden als universiteitshoogleraar. Toch wilde de universiteit hem niet ongemerkt laten gaan en op het feestje ter gelegenheid van -ook nog-  zijn nieuwe boek kregen de decanen van de zeven faculteiten ieder drie minuten om de wetenschappelijke ontwikkelingen in hun vakgebied voor de komende jaren te schetsen. Daarmee gewapend kon de nieuwe Akademie-president de strijd aan gaan met anderen die met andere thema’s het maatschappelijk discours willen domineren.

Zelf noemde hij de presentatie van zijn collega’s ‘een tapas bar van de wetenschap, waar je alleen maar meer trek van krijgt.’ Van der Toorn noemde Dijkgraaf daarop de ‘Jamie Oliver van de KNAW.’ De presentaties kenden als hoofdlijnen en kernobservaties de volgende elementen:

Econoom Joop Hartog voorspelde dat de Nobelprijs voor de economie in de komende jaren voor het eerst door een vrouw gewonnen zal worden. Ook is volgens hem  een ‘transformatiefase’ gaande in de economie waarbij onzekerheid een plek krijgt, onder meer in de speltheorie. Tot slot is in de economie een ontwikkeling gaande om restricties ten aanzien van gedragsonderzoek te verruimen, een ontwikkeling die Hartog van harte toejuicht.

Geesteswetenschapper José van Dijck schetste in culinaire metaforen hoe haar voorganger Karel van der Toorn -nu CvB-voorzitter- verschillende faculteiten had samengevoegd en onderlinge samenwerking had gestimuleerd. De volgende stap bestaat volgens haar in samenwerking met bèta- en gammawetenschappers. Nu al werken linguïsten en wiskundigen in onderzoeksprojecten samen, maar ook cognitieswetenschappers en neurologen.

Medicus Misâ Dzoljic betoogde dat de vraag ‘ben ik ziek?’ tot telkens weer nieuwe ontdekkingen leidt. De ontwikkelingen gaan daarbij razendsnel. Richtte onderzoek zich eerst op organen en cellen, nu wordt veel onderzoek gedaan naar DNA-structuren en de mogelijkheden van gentherapie.

De faculteit maatschappijwetenschappen is pas 10 jaar oud, en de meeste wetenschappen binnen die faculteit relatief jong. Decaan Edward de Haan prijst zich gelukkig dat de bundeling van deze wetenschappen nu al als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Kreeg de opleiding communicatiewetenschappen eind jaren negentig nog een gele kaart, nu trekt deze opleiding juist veel studenten. In het algemeen zit de groei van studentenaantallen momenteel bij de gammastudies, zo stelde De Haan vast.

“Eind negentiende eeuw leek de natuurkunde klaar. Maar de twintigste eeuw bewees het tegendeel. Aan het begin van de eenentwintigste eeuw weten we dat we nooit klaar zijn”. De faculteit Natuur- en wiskunde richt zich daarom heel bewust op onderzoek waar doorbraken te verwachten zijn, zo vertelde decaan Ben Cornelissen. De zwaartepunten in het onderzoek liggen in de e-science, systeembiologie en astropartiële physics, het vakgebied van Robbert Dijkgraaf.

Volgens jurist Edgar du Perron is het belangrijkste onderzoek voor de komende jaren te zoeken in het verband tussen techniek en recht. “Zo dreigt er door de voortschrijding van de techniek van de privacy weinig overblijven”. Als privacygevoelige data van burgers eenmaal in databestanden zijn vastgelegd, is het maar zeer de vraag in hoeverre burgers belanghebbende instanties zoals potentiële werkgevers de toegang tot dergelijke databestanden kunnen ontzeggen.

Bob ten Cate van Tandheelkunde merkte op dat de samenhang van de gezondheid van de tanden met de algehele gezondheid van mensen een thema is geworden. Hij ziet ook nog grote verschillen in tandheelkundige gezondheid op wereldschaal – bijvoorbeeld in Afrika vergeleken met Nederland. Mede daarom riep hij NWO op om in de toekenning van onderzoeksgelden meer rekening te houden met maatschappelijke vraagstukken.






«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK