Excellent onderzoek ontstaat ‘vanzelf’

Wil het Nederlandse wetenschappelijke onderzoek zich kunnen meten met het beste in de wereld, dan moeten er keuzes worden gemaakt, zo redeneert OCW in het schriftelijk debat met de Kamer over het Wetenschapsbeleid. “Die keuzes worden in de eerste plaats gemaakt door de onderzoekers zelf, omdat zij het beste weten waar hun beste vakgenoten werken en waar het onderzoeksklimaat het gunstigst is. Zo zorgen zij ervoor dat “vanzelf” kernen van excellent onderzoek ontstaan. Daarom wil het kabinet de tweede geldstroom versterken en middelen meer in competitie inzetten zodat het geld bij de beste onderzoekers terechtkomt.

Deze gedachtelijn komt duidelijk overeen met die waar Fontys-voorman Verbraak in zijn afscheidsinterview met ScienceGuide voor waarschuwde: “De instituties [van het HO] zijn wezenlijk voor de continuïteit en de vernieuwing. Plasterk zou met hen juist in harmonie moeten willen werken, elkaar aanmoedigen en daar een visie op ontwikkelen. Het hoger onderwijs van nu kan niet terug naar een structuur die bestond uit een verzameling eenmanszaken. Ziet hij dit niet, dan loopt hij knalhard tegen de muur.”

Universiteiten en onderzoeksinstellingen hebben de taak de vorming van excellente kernen mogelijk te maken door wetenschappelijk talent aan zich te binden en faciliteiten te bieden voor toponderzoek. Daarvoor biedt de eerste geldstroom de basis, omdat deze de basis biedt voor lange termijn strategische keuzen. De derde geldstroom bestaat uit verschillende componenten waarvan opdrachtonderzoek er een is, naast bijvoorbeeld de inkomsten uit collectebusfondsen en programma’s van de Europese Unie. Ook hiervoor geldt dat de universiteiten zelf een afweging maken hoe de inzet van deze middelen passen binnen de eigen (lange termijn) onderzoeksprioriteiten”.