Medvedev geen schoothond

Van Koningsbrugge: ‘Natuurlijk heeft Medvedev de steun van Poetin de komende jaren nog hard nodig. De bestuursstructuur in Rusland is heel hiërarchisch. Poetin heeft een elite gecreëerd aan de top en Medvedev zal Poetin hard nodig hebben om deze bij elkaar te houden.’ Daarbij moet Medvedev zichzelf nog op de kaart zetten bij het Russische volk. ‘Uit recente opiniepeilingen bleek dat veel Russen Medvedev nauwelijks kennen. Geen wonder, want van een echte verkiezingsstrijd is nooit sprake geweest. Er zijn geen debatten gevoerd, dus vrijwel niemand weet nog waar Medvedev precies voor staat.’

Gericht op westen
Als Poetin had gekozen om iemand te steunen uit de ‘siloviki’, de voormalige en huidige leden van de veiligheids- en inlichtingendiensten, zou dat meer voor de hand hebben gelegen, volgens Van Koningsbrugge. ‘Poetin zelf is ook tenslotte ook lichtjes geharnast. Daarbij heeft Medvedev nooit gediend bij de KGB, de voorloper van de FSB, zoals Poetin zelf. Medvedev is advocaat enafkomstig uit de energiesector. In vergelijking met Poetin is hij een stuk liberaler én veel meer op gericht op (zakelijke contacten met) het westen.

Gematigder toon
Dat laatste zou de komende jaren wel eens voor veranderingen kunnen zorgen, denkt Van Koningsbrugge. ‘Koedrin, de huidige minister van financieen in Rusland waarschuwde al dat de toon van Rusland anders moet, gematigder om westerse investeerders niet af te schrikken. Ook Medvedev ziet het belang van goede zakelijke contacten in. Rusland is tenslotte afhankelijk van een koopkrachtig westen. Net zo goed als het westen afhankelijk is van Rusland voor de levering van olie en gas.’

Bilaterale banden
Waar het westen wel voor moeten waken is een al te paternalistische toon, vindt Van Koningsbrugge. ‘Ik zie de EU voorlopig niet in staat een eenduidig EU-beleid richting Rusland te formuleren. Vermoedelijk zal een aantal landen op bilaterale wijze banden sluiten met Rusland. Uitstekend, maar dat betekent niet automatisch dat we daarmee meteen even democratie kunnen ‘planten’ in Rusland. Dat is een ontzettend naïeve, eendimensionale gedachte.’

Mensenrechten
Ook met de Russen kun je het uitstekend hebben over mensenrechten. En natuurlijk moeten ze internationale verdragen accepteren. Daar mogen én moeten ze nadrukkelijk op worden aangesproken. Maar beweer daarbij niet keihard dat ons systeem beter is. Dat schiet gegarandeerd in het verkeerde keelgat, meent Van Koningsbrugge. ‘Balkenende deed dat heel goed afgelopen november bij zijn gesprek met Poetin. Sowieso is het verstandig om in gesprek te blijven. Hoe meer we samenwerken met Rusland, hoe beter we kunnen begrijpen en analyseren wat er daar gebeurt en leeft.’

[met dank aan ‘Opinie’ in de nieuwsbrief vaqn de RUG.]