Intuïtie en ‘evidence’ in beleid

Professor Hanushek wilde hiermee aangeven, hoe belangrijk evidence based beleid kan zijn voor de relativering en de effectiviteit van beleidsintenties. Het kan bijvoorbeeld best goed zijn om te vragen dat basisschoolleraren een mastergraad hebben. Maar evidentie dat leraren met een mastergraad beter les geven dan leraren zonder mastergraad, is er niet.

Wel zijn er sterke aanwijzingen dat de kwaliteit van de leraar ertoe doet: je leert meer van een slimme leraar dan van een domme leraar. De teacher test scores zeggen dus wel het een en ander, hoewel veel minder dan je zou denken. Maar het verband met scholing is zwak, evenals het verband met ervaring: het opbouwen van ervaring verbetert de prestatie van leraren in de eerste 3 jaar, daarna is er geen meetbaar effect meer.

Hoge salarissen
Ook in de VS wordt vaak betoogd dat er hogere salarissen in het onderwijs nodig zijn om de beste leraren te kunnen vasthouden. Op grond van onderzoek in Texas liet Hanushek zien dat ook deze beleidsintuïtie niet klopt. In cognitieve tests scoren de klassen van leraren die blijven vaak beter dan van leraren die vertrekken. De motieven van leraren om naar een andere school te vertrekken blijken ook heel weinig met salaris te maken te hebben. De vooruitgang in salaris is doorgaans minimaal en niet zelden negatief. Leraren die naar een andere school overstappen, gaan doorgaans van zwarte naar witte scholen en van arme naar rijke scholen. De overstap betekent vaak dat ze ook leerlingen krijgen die beter scoren in cognitieve testen.

Reading First
Wil de politiek een verantwoorde onderwijspolitiek voeren, dan kan zij dus maar het beste rekening houden met de aanwezige evidentie. Toch worden politici die dat doen, niet altijd beloond. USA-onderwijsminister Margaret Spelling introduceerde in 2001 het Reading First, een programma om kinderen op achterstandsscholen beter te leren lezen, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Ze noemde het zelfs de ‘hallmark’ van haar beleid. Uit een vergelijking met scholen waar dit programma niet is uitgevoerd, blijkt dat dit programma niet tot significant betere leesvaardigheden bij kinderen. Hanushek’s conclusie was dat je je als politicus maar het beste op de leerlingen kunt richten zonder je daarbij blind te staren op het een of andere programma. Wat dus, en niet hoe.