Politicologe als Präsidentin?

Köhler is bovendien duidelijk de kandidaat van de neoliberale vleugel van de CDU en van de FDP. Daarom willen de socialisten een eigen kandidaat tegenover Köhler naar voren schuiven. Voorjaar 2009 wordt gestemd in een speciale ‘volksvergadering’ van alle gekozen parlementariërs in het land, plus een even groot aantal ‘verdienstelijke burgers’.

SPD-kandidaat is volgens de FAZ en Der Spiegel van heden opnieuw prof. dr Gesine Schwan, de collegevoorzitter van de Europa Universität Viadrina in Frankfurt aan de Oder. Schwan was in 2004 al – kansloze – kandidaat tegenover Merkels meesterzet van toen, Horst Köhler.

Haar nederlaag luidde die van Schröder en Fischer met hun Rot-Grüne Koalition in. Maar Schwan zelf kwam met veel eer en zelfs opvallende populariteit uit die mislukte campagne tevoorschijn. Pittig, charmant, zeer intelligent en ongedwongen was haar optreden. In het veelal vormelijke Duitsland werd dit gewaardeerd als contrast tegen de platte macho-stijl van Schröder en de toch wat droge Merkel.

Gesine Schwan is hoogleraar politicologie en sinds 1999 collegevoorzitter van de Europa-Universität Viadrina aan Frankfurt aan de Oder. Politiek staat ze aan de rechterkant in haar partij. Als gelovig katholiek heeft zij veel werk gedaan –ook in de wetenschap- om de verzoening van Duitsland en Polen aan te moedigen. Zij promoveerde op het filosofische werk van Kolakowski. In de SPD stond zij in de jaren tachtig zwaar onder druk vanwege haar kritiek op het populisme van voorzitter Lafontaine en het verzet tegen de ‘kruisraketten’. Na de hereniging van Duitsland is zij door Willy Brandt weer verbonden geraakt aan haar partij.

De SPD maakt in 2009 ineens goede kans de zetel van de Bondspresident te veroveren. Dan moet Schwan wel aanvaarden dat ze daarvoor de stemmen bijeen brengt van haar partijgenoten, de Groenen én die van de sterk gegroeide oud-communisten met ‘overloper’ Lafontaine van Die Linke . Ook zou de Beierse CSU september aanstaande bij de Landtag-verkiezing de nederlaag moeten lijden die de peilingen indiceren. Dan is er eigenlijk geen meerderheid meer voor CDU, CSU en FDP in de ‘volksvergadering’ van voorjaar 2009. Köhler kon tegen de zomer derhalve wel eens aankondigen geen tweede ambtstermijn te ambiëren en zo de eer aan zichzelf houden.