De transformatie van het basisonderwijs

In de scholen lag eerst de nadruk vooral op het proces, nu zien we signalen dat er daarnaast meer aandacht naar het kennisaspect uitgaat. Daarbij staat de vraag centraal welke kennis voor leerlingen belangrijk is om te verwerven in onze moderne (kennis)maatschappij. Deze ontwikkeling juich ik toe en daarom wordt aan het kennisaspect in deze oratie nadrukkelijk aandacht besteed.

Het lectoraat ‘Het nieuwe leren en nieuwe leerarrangementen’ heeft als doel om innovatieve scholen te ondersteunen met praktijkgericht onderzoek, aansluitend bij de ontwikkeling van scholen, gekoppeld aan de onderzoeksthema’s. Daarmee wil het lectoraat bijdragen aan de kennisbasis over nieuwe leervormen. Een belangrijke vraag is ook hoe de opleidingen toekomstige leerkrachten op hun nieuwe rollen en taken kunnen voorbereiden”.

In het eerste hoofdstuk van Ros’ oratie wordt kort ingegaan op de discussie in Nederland over het nieuwe leren, in de media en in de wetenschap. Ook komt de vraag aan bod hoe het onderwijsveld er zelf over denkt. In hoofdstuk twee beschrijf ik een andere oriëntatie op kennis en een andere oriëntatie op leren. De noodzaak van nieuwe leervormen blijkt uit dit hoofdstuk en ook het belang om opnieuw de vraag te stellen welke kennis relevant is om te leren. Hoofdstuk drie gaat in op de wijze waarop basisscholen praktische invulling geven aan het nieuwe leren. In hoofdstuk vier bespreek ik in welke mate er sprake is van wetenschappelijk ‘bewijs’ voor de nieuwe leervormen en welk type onderzoek nodig is. En hoofdstuk vijf, tot slot, gaat in op de rol van het lectoraat en de (Fontys) pabo’s in dit verband.

Anje Ros, Kennis en leren in het basisonderwijs