HO-toegankelijkheid: trends en debat

Nieuws | de redactie

12 juni 2008 | Zijn de USA nog het voorbeeld voor een divers, toegankelijk hoger onderwijs? En is het HO-bestel  in California nog leidend voor toegankelijkheid en gelijke kansen met doorstroom- mogelijkheden tussen verschillende typen hoger onderwijsinstellingen? John Douglass (UC Berkeley) concludeert: "The 'American advantage' of a high-quality and high- access higher education system is waning." 26 juni gaat hij in discussie hierover aan de VU.

Douglass gaat in op aspecten rondom participatie, zoals de sociaal-economische afkomst van studenten, gender, selectie middels gestandaardiseerde testen, positieve discriminatie, etcetera. Hij plaatst dit in een context van toenemende invloed van privatisering en globalisering, vanuit de missie van de publieke instellingen in de VS: hun maatschappelijke taak om iedereen met voldoende capaciteiten toegang tot goed hoger onderwijs te bieden.

Deze analyse en de discussie daarover in Amerika zijn ook leerzaam voor het Nederlandse hoger onderwijs. De OECD wees in haar review indringend op de problemen rondom de deelname aan het hoger onderwijs. Met een overheidsdoelstelling van 50% participatie, een toenemende diversiteit in de instroom, problemen met studiekeuze en rendement, vragen rondom selectie en een gebrek aan excellentie, vormt de Amerikaanse discussie een belangrijke referentie voor het Nederlandse debat.

Want de groei in deelname stagneert in de USA en daalt zelfs in bepaalde opzichten, zeker in relatie tot de sterk groeiende deelname in een aantal andere OECD landen, waarmee de leidende positie van de VS sterk afneemt. Er zijn belangrijke signalen van toenemende ongelijkheid, van grote uitval, met name onder minderheidsgroepen, van verslechterende aansluiting op het voortgezet onderwijs en van tekortschietende studie-informatie en financiële barrières.    

Nadat John Douglass zijn analyse heeft gegeven op bovengenoemde trends, zal Jo Ritzen, voorzitter van de UM en oud-vicepresident van de Wereldbank, zijn reactie geven. Een recente analyse die Ritzen op ScienceGuide gaf rond de ontwikkeling van het HO en de OECD-review als impuls voor het beleid terrzake leest u hier. In de workshops die in het seminar aan de VU volgen, zal vooral de Nederlandse situatie aan de orde komen.  Want ondanks dat het hoger onderwijssysteem in de VS en Nederland op sommige punten elkaars uitersten zijn, zijn er ongetwijfeld lessen te leren voor Nederland.  Voor het programma en aanmeldingen: www.vsnu.nl/douglass.


Een korte analyse van de ontwikkeling van het HO in de USA geeft Douglass in zijn nieuwste publicatie, een Chinese vertaling van zijn eerdere boek over California en het HO in de USA. U leest die analyse hierna.

---

In the United States, the most important unit of analysis for understanding how higher education has grown in enrolment, management, productivity and quality, and for deciphering its overarching role in society, is at the state level. The federal government in Washington DC has played a central role in providing bursts of funding that shaped the great diversity of institutional types in the United States and bolstered basic science research. But it has been at the state level of government that public higher education–which now enrolls nearly 80 percent of all students in the nation – has been structured and managed, thus providing broad policy mandates for access and governance while affording significant autonomy to individual institutions.

The following book, The California Idea, traces how and why California developed its pioneering higher education system—the first coherent system of institutions built around the innovation of the 2-year community college, a set of regional colleges, and a high quality multi-campus research university. It is a story of policymaking and institution building that has arguably resulted in one of the most influential higher education models in the world. As told in the following pages, it is also a political story that links the ideas and actions of individuals with the larger political and cultural world in which they functioned.

California was not the only state to pioneer the idea of mass higher education or to pursue the ideal of the public university as a central social and economic force for regional and national development, but clearly California was and remains a leader that remains a focal point of interest to nations throughout the world.

De uitgebreidere versie van zijn analyse, inclusief een vergelijking met de jongste ontwikkelingen in China, vindt u hier .