Overal planeten?

Deze drie exoplaneten draaien rond HD 40307, een ster op 42 lichtjaar van ons verwijderd in de richting van de zuidelijke sterrenbeelden Doradus en Pictor. De drie exoplaneten hebben een massa van 4,2, 6,7 en 9,4 maal de massa van de aarde en draaien in 4,3, 9,6 en 20,4 dagen rond de ster.

Sinds de ontdekking in 1995 van de eerste exoplaneet bij de ster 51 Pegasus zijn er meer dan 270 exoplaneten gevonden, meestal bij sterren die lijken op onze zon. De meeste van deze exoplaneten zijn zogenaamde gasreuzen, zoals Jupiter of Saturnus. Volgens de huidige statistieken blijkt dat ongeveer 1 op elke 14 sterren zo’n gasreus bij zich heeft.

Met de komst van veel gevoeligere instrumenten, zoals de HARPS spectograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is het nu mogelijk om kleinere planeten te ontdekken, van twee tot tien maal de massa van de aarde. Zulke planeten worden superaardes genoemd, omdat ze massiever zijn dan de aarde, maar minder massief dan Uranus en Neptunus, die ongeveer vijftien maal de massa van de aarde hebben. De astronomen hebben met de HARPS spectograaf nog meer exoplaneten ontdekt. Een superaarde van 7,5 aardmassa’s draait met een omlooptijd van 9,5 dagen om de ster HD 181433. Deze ster heeft ook een Jupiterachtige planeet met een omlooptijd van 3 jaar bij zich. Bij een andere ster is een exoplaneet van 22 aardmassa’s ontdekt met een omlooptijd van 4 dagen. Rond deze ster draait ook een Saturnusachtige planeet.

Volgens de astronomen is het zeer waarschijnlijk dat er veel meer exoplaneten zijn. Niet slechts superaardes en Neptunusachtige planeten met een lange omlooptijd, maar ook aardachtige planeten die we nog niet kunnen detecteren. “It is most probable that there are many other planets present: not only super-Earth and Neptune-like planets with longer periods, but also Earth-like planets that we cannot detect yet. Add to it the Jupiter-like planets already known, and you may well arrive at the conclusion that planets are ubiquitous,” zegt onderzoeker Stéphane Udry.