Escalatie in de Kaukasus

Escalatie
Eind juli is René Engels nog in Abchazië, twee weken daarvoor in Zuid-Ossetië. Cru gezegd zit Engels op het juiste moment op de juiste plek, als half juli het conflict tussen de afvallige provincies Zuid-Ossetië en Abchazië, gesteund door Rusland, en Georgië escaleert. Engels onderzocht de afgelopen maanden namelijk of ondernemerschap en handelsrelaties ervoor zorgen dat mensen minder geneigd zijn tot conflict. ‘Blijkbaar werkt het niet’, lacht Engels. Serieuzer dan: ‘Gezamenlijke economische belangen en handelsrelaties helpen mensen om elkaar te begrijpen, maar kunnen niet voorkomen dat op politiek niveau conflicten wél escaleren. In dit geval zijn het niet de burgers die de situatie lieten escaleren, maar de regering.’

Bommen rond Tiblisi
In Tiblisi is van het conflict weinig te merken, vindt Engels. Het stoort hem dat ‘de media’ in hun zucht naar sensatie kleine gebeurtenissen opblazen, waarna hij zijn moeder, die thuis het nieuws nauwlettend volgt, telefonisch weer gerust moet stellen. ‘Zo’n reporter ziet dan een colonne militaire voertuigen richting Tiblisi oprukken, en concludeert daaruit dat die op weg zijn naar de hoofdstad. Maar dat is gewoon niet waar! Er ligt een militaire basis aan die weg, dáár waren die militairen naar op weg.’ En ja, vooruit, er vallen bommen rondom Tiblisi, geeft Engels toe, maar die zijn uitsluitend gericht op strategische doelen. ‘Weet je hoe dat gaat? Om half vijf ’s ochtends hoor je een straaljager overvliegen, je loopt naar het balkon, hoort de bomaanslag, ziet misschien iets, maar het is ver weg en Tiblisi is groot. Bommen vallen nu eenmaal, maar ik denk altijd dat ze niet op mij vallen.’

Storimans
DoorTwee Vandaag werd Engels gevraagd om een weblogartikel te maken over de ‘verslagenheid’ van de mensen in het hotel waar Stan Storimans, de cameraman die in Gori, even ten zuidoosten van Tiblisi, omkwam door een clusterbom, verbleef. ‘Maar van verslagenheid was geen sprake’, zegt Engels. ‘Die mensen wisten niet eens wie Stan Storimans en Jeroen Akkermans waren. Men is gewoon op zoek naar een kleurrijk verhaal.’

Achtergebleven
Vrijwel alle toeristen en de meeste expats zijn op dringend advies van hun ambassades naar huis teruggekeerd: hun plek is ingenomen door journalisten. Het gastgezin waar Engels verblijft is naar hun zomerhuis in het westen getrokken. Engels is een van de weinigen die zijn gebleven. Hij maakt zich zorgen: niet over de bommenregen of de demonstraties in de hoofdstad -die vredelievend verlopen, benadrukt hij- maar om een man die hem tijdens zijn verblijf in Zuid-Ossetië aan contacten hielp. ‘Ik kan geen contact met hem krijgen. Via via heb ik wel gehoord dat zijn vrouw is ontkomen, dus ik ga er maar vanuit dat het met hem ook goed gaat,’ vertelt hij aan Voxlog.