Onderzoek naar ‘brede school’, ook in VO

Het Nicis Institute is een organisatie voor de uitwisseling en verspreiding van wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis over grootstedelijke vraagstukken. In het onderzoeksprogramma ‘Kennis voor Krachtige Steden’ doet Nicis samen met zes universiteiten onderzoek naar grootstedelijke problematiek op de thema’s Economie & Innovatie (lead partner VU), Onderwijs & Arbeidsmarkt (UM), Welzijn & Integratie (UvA), Wonen (UU), Veiligheid (UL) en Bestuur (TUD). De samenwerkingsovereenkomst is deze week door vertegenwoordigers van UM en Nicis ondertekend.

Landelijke coördinatoren voor het thema Onderwijs & Arbeidsmarkt zijn de UM-hoogleraren Wim Groot & Henriette Maassen van den Brink. Samen met stedelijke partners en andere partijen gaan zij een groot aantal onderzoeksprojecten uitvoeren op het terrein van voorschoolse educatie, brede scholen, voortijdig schoolverlaten, re-integratie op de arbeidsmarkt en dynamiek van stedelijke arbeidsmarkt.

Om leerachterstanden en sociale problemen onder jonge kinderen tegen te gaan zijn de afgelopen jaren in veel grote steden brede scholen gesticht. Deze scholen bieden niet alleen onderwijs maar ook voor- en naschoolse opvang. Brede scholen werken samen met instellingen als kinderopvang, welzijnswerk, bibliotheek of muziekschool en hebben als doel de ontwikkelingskansen van kinderen in achterstandswijken te vergroten. Brede scholen vormen een antwoord op de maatschappelijke problemen die negatief uitwerken op de leerprestaties en zo bijdragen aan de daling van de kwaliteit van het onderwijs. Over de effectiviteit van brede scholen is nog weinig bekend, maar de ervaringen in het basisonderwijs lijken positief. Inmiddels zijn al in 130 gemeenten in ons land brede scholen.

Sommige leerachterstanden en sociale problemen doen zich niet alleen voor in het basisonderwijs. In het voortgezet onderwijs zijn problemen op het gebied van integratie, agressie en geweld en gezondheid zo mogelijk nog omvangrijker. Veel van deze problemen concentreren zich op VMBO- en MBO-scholen in achterstands­wijken.

De verschillen in kansen in het leven ontstaan tegenwoordig zowel binnen het onderwijssysteem als na schooltijd in de manier waarop jongeren hun vrije tijd besteden. Huiswerkklassen, sportclubs en muziekscholen zijn duur en daarom vooral toegankelijk voor kinderen van hoog opgeleide ouders met een goed inkomen. Sociale ongelijkheid uit zich dus niet alleen in de schoolkeuze maar ook in de buitenschoolse activiteiten. Integratie van buitenschoolse activiteiten in brede scholen kan de achterstanden in het basisonderwijs en in het voorgezet onderwijs verkleinen. Dit alles pleit ervoor om naast de brede school in het basisonderwijs ook in het voortgezet onderwijs – in het bijzonder het VMBO – en het MBO brede scholen in te voeren. In het MBO zou daarbij ook het bedrijfsleven betrokken kunnen worden.