‘Te ver voor de optocht uit’

De LSVb is altijd tegen een absolute doorvoering van de harde knip geweest, mede om bovengenoemde situatie. De LSVb begrijpt dat het BaMa systeem in beginsel in twee aparte opleidingen voorziet, maar daar ligt nu juist het probleem. Ervaring op de arbeidsmarkt leert dat het WO-bachelor diploma daar nog niet als volwaardig wordt geaccepteerd. Men heeft liever een HBO-bachelor omdat dit wel een volledige opleiding is, vaak meer toegerust op een specifiek vakgebied. Dat heeft te maken met de korte duur van de WO-bachelor, waardoor er weinig ruimte voor verdieping, stages of andere verbreding mogelijk is, en het feit dat de eigenlijke academisch proef van bekwaamheid pas plaatsvindt in de masterscriptie. Het verzwaren van de bachelorscriptie verandert daar niets aan.

Focus op studiesucces?
Daarnaast is er vaak maar één moment waarop een student de master kan beginnen, wat betekent dat een student soms een jaar studievertraging oploopt. Een vertraging die in de context van de huidige vierjarige studiefinanciering niet altijd voor iedereen mogelijk is en tot uitval leidt. Meerdere doorstroommomenten en een erkenning van het WO-bachelor diploma op de arbeidsmarkt én de garantie dat het onderwijs niet verschraald, zijn dan ook noodzakelijke voorwaarden voor de LSVb voordat er überhaupt over twee aparte, volwaardige opleidingen kan worden gesproken. De VSNU en nu ook OCW willen echter al voor deze ontwikkelingen uitlopen. De redenering is dat het systeem gevolgd dient te worden en dat daarmee studiesucces (lees: rendement) verhoogd zal worden.   

Dezelfde focus op studiesucces in de bachelor lijkt er nu ook toe te leiden dat de publieke masterbekostiging wordt afgeschaft of de studiefinanciering daarvoor. Immers, voor betere resultaten en differentiatie zijn meer investeringen nodig en die moeten ergens vandaan komen. In plaats van het beloofde en benodigde extra geld voor het HO, dat zo’n belangrijke rol wordt toegedicht in de ontwikkeling van onze kenniseconomie, staat er dus weer een nieuwe ordinaire bezuinigingsmaatregel op stapel, die ook nog eens gebaseerd is op misplaatste aannames.

Master geen ‘luxe’
Het WO-bachelor diploma wordt namelijk, mede door de ‘zuinigheid’ van het ministerie, niet als volwaardig erkend door de arbeidsmarkt. Een WO-master is dus geen ‘luxe’, geen extra investering waarvoor de student en/of werkgever dan maar zelf op moet draaien, maar een noodzakelijkheid voor de arbeidsmarkt en de kenniseconomie, die om goede hoogopgeleide werknemers verlegen zit of komt te zitten. Het stopzetten van deze bekostiging op welke manier dan ook betekent impliciet ook het vrijgeven van collegegelden en selectiecriteria, hetgeen alsnog een selectie aan de hand van sociaal-economische posities betekent.  

In plaats van het voorstel van de commissie BaMa tot het schrappen van de doorstroommaster op te vatten als een teken om alleen nog exclusieve onderzoeksmasters aan te bieden, vat de LSVb dit advies anders op: Een eenjarige master is inderdaad vaak net te kort voor een goede vervolgopleiding. Het rapport Masterjaren Tellen van de Inspectie gaf al aan dat er vaak net een half jaar extra voor nodig is. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de bachelor, dat qua tijdsmogelijkheden vaak net te kort komt.

De LSVb stelt dan ook voor om de studiefinanciering (en het curriculum) zodanig in te stellen, dat de mogelijkheid bestaat voor verdieping en verbreding in de bachelorfase en dat deze eventueel ook gebruikt kan worden in de masterfase. Zodat de bachelor op enig moment wellicht wel als een volledige opleiding wordt ervaren door het arbeidsmarkt, waarin studenten straks moeten werken. Een keiharde knip, en zeker een afschaffing van de masterbekostiging, loopt dus volgens de LSVb veel te ver voor de optocht uit. Laten we er nou eens eerst voor zorgen dat onze band op orde is, en iedereen de kans krijgt een fatsoenlijk deuntje mee te spelen.  

Lisa Westerveld, Voorzitter LSVb