Dubbele maatstaf?
“Het kan voor een Tweede-Kamerlid geen uitgangspunt zijn,” stelt hij in Folia. Fennema was in het verleden zelf actief bij de studentenvakbond Asva en de communistische partij CPN. ‘Maar ik heb niet zo’n activistisch verleden. Het kraken van mijn eigen instituut was de enige illegale actie waar ik ooit aan heb meegedaan. Ik was een erg wettisch persoon. Bovendien was kraken weliswaar illegaal, maar het voldeed aan de normen die hoogleraar sociologie Kees Schuyt heeft geformuleerd in zijn proefschrift over burgerlijke ongehoorzaamheid. En dat zie ik nog altijd als een goed uitgangspunt op dit gebied.’
Geert Mak is in VN ook vrij kritisch: “Wijnand Duyvendak distantieert zich nu wel erg snel van wat er in die periode gebeurde. Het toont aan dat er niet zo goed werd nagedacht, met name over het geweld. Hij en zijn kompanen deden vaak maar wat. Terwijl in de rest van de linkse beweging een lange traditie bestond van geweldloze weerbaarheid, vonden dat soort discussies in de sterk verharde kraakbeweging van het midden van de jaren tachtig nauwelijks meer plaats.”
Over de ware reden van Duyvendaks ontboezemingen heeft Fennema zijn vermoedens. Geheel in geest van het dialectisch materialisme, want dat het tijd was om verantwoording af te leggen, acht Fennema niet zo lucide. ‘Daar geloof ik niks van,’ aldus Fennema. ‘Ik denk dat hij een boek wilde schrijven over het milieu en er een voorwoord over zijn verleden als actievoerder aan heeft toegevoegd omdat mensen dat graag lezen. Volgens mij doet hij de ontboezemingen uit commerciële overwegingen.’
Fennema kan zich in het principe van de verantwoording wel vinden. Zelf deed hij ook boete, aan het begin van de jaren ’90, over zijn tijd als communist. ‘Ik vond mezelf altijd een erg liberale communist. Maar op een gegeven moment bleek dat veel oud-studenten zich bedreigd hebben gevoeld door mij en mijn marxistische mededocenten. Zij waren boos op mij en wilden weten waarom hun opmerkingen destijds als burgerlijke onzin werden weggeschoven. Achteraf gezien besefte ik dat er inderdaad een sfeer van intolerantie heerste die door veel studenten als bedreigend is ervaren. In een artikel in HP /De Tijd heb ik daarover spijt betuigd.’
