Handen jeuken in koude tunnel

Tot die tijd worden de versneller en de detectoren die de botsingsproducten signaleren nog verder afgesteld en afgebouwd. De start van vandaag markeert een belangrijk moment, bereikt na ruim twee decennia lang ontwerpen en bouwen. Ruim anderhalf jaar duurt de ingebruikname van de versneller nu. Het koelen van de magneten duurde bijvoorbeeld al maanden. Begin september werden de eerste kleine stukjes tunnel door de protonen uitgetest, waarbij bij het LHCb experiment meteen een mooie meting werd gedaan met behulp van een Nederlands detectoronderdeel.

De protonen zijn afkomstig van waterstof atomen die ter plekke gestript worden, wat betekent dat zij hun enige elektron kwijt raken. Het kale proton dat overblijft is nodig voor de experimenten van de LHC. In een voorversneller worden de protonen versneld en in de tunnel geïnjecteerd, waar ze hun rondes maken tot ze worden ‘gedumpt’ of bij een botsing uit elkaar spatten. Deze proton-proton botsingen volgen binnenkort. De eerste volledige rondes in de LHC is een bijzondere mijlpaal voor de ruim tweehonderd Nederlandse onderzoekers en technici die aan de LHC hebben meegewerkt.

Prof. dr. Marcel Merk, projectleider van het  LHCb experiment, stelt enthousiast: “Na jarenlang geïnvesteerd te hebben in het bouwen van de LHC versneller en state-of-the-art deeltjes detectoren breekt nu het tijdperk aan waarin we de fundamentele natuurwetten verder gaan ontrafelen.”

Nederland bouwde mee aan onderdelen van drie van de vier grote detectoren die botsingen van de LHC gaan analyseren: ALICE, ATLAS en LHCb. ALICE bestudeert het quark gluonplasma, een nieuwe toestand van materie die ten tijde van de Big Bang bestond, ATLAS zoekt naar het Higgs deeltje, nodig om de massa van materiedeeltjes te verklaren, de ontbrekende schakel in het Standaard Model, en LHCb wil antwoord krijgen op de vraag waarom er geen antimaterie meer is, hoewel na de Big Bang evenveel materie als antimaterie aanwezig was.

Prof. dr. Frank Linde, directeur Nikhef “Mijn mooiste moment als wetenschapper was in 1989 de start van CERN’s LEP versneller. Nu staat een hele nieuwe generatie jonge wetenschappers op het punt ontzettend mooie en spannende fysica te gaan doen met CERN’s LHC. Mijn handen jeuken en eigelijk ben ik gewoon jaloers op al diegenen die de komende maanden de eerste event displays van LHC’s proton-proton botsingen mogen analyseren!”