‘Ik droom er nog steeds over’

Mesfin wil scholar worden. Via het UAF, de Stichting voor Vluchteling-Studenten, werd hem gevraagd of mee wilde dingen naar de City of Amsterdam Scholarship Award. Toen hij hoorde dat hij uit handen van de burgemeester een beurs van € 25.000 zou krijgen om de Master of Business Administration te volgen aan de ABS, was hij ‘highly excited’.

In de luren

“En als ik daarmee klaar ben wil ik ook nog International Relations studeren aan de UvA. Aan de Addis Ababa University in Ethiopië heb ik hierin mijn bachelor gehaald. Natuurlijk zou ik ook graag mijn kennis gebruiken om van Ethiopië een beter land te maken, maar daar is het de tijd nog niet voor. Eerst moet er een nieuw regime komen dat de rust en orde kan herstellen.” Er komt iemand aanlopen en Mesfin zwijgt even. “Misschien dat ik later wel Afrikaanse geschiedenis of politieke structuren kan doceren op de UvA. Zo weinig mensen weten wat er echt aan de hand is in Ethiopië en in de rest van Afrika.” 

Al 18 jaar is Meles Zenawi de baas in Ethiopië. Hij is de leider van het Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF) dat in 1991 het marxistische regime van dictator Mengistu Haile Mariam omverwierp. Hoewel niet onomstreden, geniet Zenawi aanzien bij vele wereldleiders en heeft hij verschillende internationale prijzen gewonnen. Hij haalde in 1995 zijn MBA aan de Open University van Engeland. In 2004 werd hij MSc in de economie aan de Erasmus Universiteit. Mesfin: “Zenawi komt geleerd over en is altijd beschaafd in het bijzijn van belangrijke mensen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Mugabe. Zo legt hij ze allemaal in de luren. Maar in Ethiopie heerst er hongersnood, er is sprake van flinke inflatie, de overheid legt censuur op en er worden steeds meer soldaten naar Somalië gestuurd. De verkiezingen in 2000 en 2005 waren fixed, iedereen in Ethiopie wist van tevoren wie er zou winnen.”

Twee keer opgepakt en mishandeld

Toen Mesfin studeerde aan de Abbis Ababa University was hij actief in de studentenvakbond. Het was een tijd waarin er een grote studentenbeweging ontstond die zich afzette tegen de censuur die door de overheid werd opgelegd. “Wij geloofden in het vrij uitwisselen van ideeën, in freedom of speech, maar dit werd ons onmogelijk gemaakt”, vertelt Mesfin. “Eén keer hadden we een kritisch stuk over Zenawi geschreven in onze studentenkrant Helina. Er is er toen voor gezorgd dat we de krant niet konden drukken. Op een gegeven moment zaten er zelfs ‘veiligheidsagenten’ in de collegebanken om de boel in de gaten te houden. Zij stopten de lessen als er dingen werden beweerd die hen niet zinden. In 2001 organiseerden we een demonstratie om tegen de censuur te protesteren. De politie greep gewelddadig in tijdens de demonstratie. Veel studenten werden vermoord. Ik werd voor de eerste keer opgepakt. Terwijl ik in de gevangenis werd mishandeld, boycotten de studenten de colleges. Na anderhalve maand werd ik vrijgelaten.” 

Na zijn studie kreeg Mesfin een baan bij de VN in Ethiopië en werd hij actief in de politiek. Al snel werd hij senior member van de CUD, de belangrijkste oppositiepartij. De CUD was een van de partijen die meedeed aan  verkiezingen van 2005 waarvan Europese waarnemers concludeerden, dat de regeringspartij intimidatie en fraude had gebruikt om de uitslag te beïnvloeden. “De demonstratie van de oppositie die hierop volgde liep volledig uit de hand”, verzucht Mesfin. “De politie heeft toen bijna 200 mensen vermoord. Ik werd ook weer opgepakt. Ik zat in een busje van de VN met vijf collega’s toen we staande werden gehouden door de politie. Ik moest uitstappen. Ik werd in de gevangenis gesmeten en mishandeld. Ik droom er nog steeds over.”

Door politieke druk van de VN kon hij na een maand de gevangenis uit. “Ik ging gewoon weer aan het werk. Maar niet lang daarna verdwenen er zoveel mensen dat ik besloot te vluchten. Te voet ben ik de woestijn die grenst aan Kenia overgestoken. Erg zwaar en gevaarlijk. Later ben ik gelift naar Nairobi. Via contacten bij het UNCHR kon ik asiel in Nederland krijgen.”

Een lieve buurvrouw

In 2006 kwam Mesfin aan in Amersfoort. Nu woont hij in Haarlem. Hij vindt het er fijn. “Ik heb een hele lieve buurvrouw. Ze helpt me met alles. Met het ophangen van gordijnen, maar ook met elektronische zaken. Daar snap ik niets van!” Via het internet volgt hij het nieuws uit Ethiopië op de voet. Af en toe belt hij met zijn familie die nog steeds in Ethiopië woont. “Maar dan mag ik mijn eigen naam niet noemen, dat is te gevaarlijk. Gelukkig herkent mijn moeder mijn stem.” 

In de hal van de universiteit zwaaien er telkens mensen naar Mesfin en wuift hij terug. Hij heeft het naar zijn zin op de universiteit. Opeens bedenkt hij zich dat hij wegmoet. Hij heeft een afspraak met zijn klasgenoten voor een opdracht. “Ik zit met 20 studenten in de klas die allemaal uit andere streken van de wereld komen. Zo leer ik veel interessante zaken over andere culturen. Ik blijf me verbazen.” Wat het meest verbazende feitje is dat hij over zijn klasgenoten heeft geleerd, wil hij niet kwijt.”No no no no, you can’t print that!”, lacht hij. En vlug gaat hij ervandoor.