Wetenschappelijke waagstukken op de Noordpool

Nieuws | de redactie

9 september 2008 |

Volgens schattingen herbergen de poolgebieden 25% van de wereldvoorraad aan olie en gas. Aan de TU Delft zal ‘Arctic Engineering’, het milieuvriendelijk toepassen van offshore- technologie in de poolgebieden, de komende jaren een speerpunt zijn. Dat kondigt prof. Kees Willemse aan in zijn intreerede van woensdag 10 september. In het Russische deel van de Noordelijke IJszee zijn grote hoeveelheden gas gevonden. De Russische en Nederlandse regering hebben recent een samenwerkingsverband gesloten om de winning met Nederlandse technologie verder te ontwikkelen. Prof. Kees Willemse: ‘Een belangrijke speerpunt voor onze Delftse Offshore Engineering groep zal de komende jaren dan ook het milieuvriendelijk toepassen van offshore-technologie in de poolgebieden zijn. We willen een Centre of Excellence opzetten op het gebied van Arctic Engineering.’

Milieu
‘Volgens schattingen herbergen de poolgebieden ongeveer 25% van de wereldvoorraad aan olie en gas. De omstandigheden om te werken in de poolgebieden zijn weliswaar extreem zwaar, maar de hoge olieprijs, gekoppeld aan geopolitieke verhoudingen en de honger naar meer energie brengen deze winning toch steeds dichterbij. De technologie van vandaag maakt dit ook mogelijk’, zegt Willemse.

‘We willen vooral aansluiten op onze sterke ervaring met het ontwerpen van vaste en drijvende offshore constructies. We kunnen daarbij gebruikmaken van onze expertise in staal, beton en geotechniek, maar ook van mechanica en hydrodynamica. Ook voor de collega’s van materiaalkunde ligt hier een uitdaging, want bij min 40 graden Celsius gedragen vele materialen zich heel anders dan bij kamertemperatuur. De faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek kan met haar remote sensing en radartechnologie helpen om de ijsdikte te meten en de milieueffecten te monitoren. Want naast de technische uitdaging ligt hier meer dan ooit een kans en een verantwoordelijkheid om het Arctische milieu zo voorzichtig mogelijk te benaderen en ecologische rampen te vermijden’, zegt Willemse.

IJsmanagement
Er is bij de Delftse Offshore Engineering vakgroep al veel gerelateerd onderzoek verricht. Met ijsmechanica en rekenmodellen worden bijvoorbeeld ijsbelastingen geanalyseerd. Dit is onder meer toegepast bij het Lunskoye-platform in Sakhalin.

Een ander aspect is een mogelijke aanvaring met een ijsberg. Er zijn rekenmodellen ontwikkeld om de energie en kracht te berekenen die met zo’n aanvaring gepaard gaan. In de Noordelijke IJszee boven Nova Zembla komen per jaar enkele tientallen ijsbergen voor, met volumes van wel een miljoen kubieke meter. Met ‘ijsmanagement’ probeert men de ijsberg enigszins van richting te laten veranderen. Verder onderzoekt de TU onder meer de haalbaarheid van afmeersystemen in de extreme poolwinter en de complexiteit van LNG-terminals in drijfijs.

Waagstukken
Arctic engineering is weliswaar een belangrijk thema in de oratie van Willemse, maar zeker niet het enige. Willemse: ‘Een hoofdpunt is dat we geen technisch onverantwoorde sprongen in het diepe nemen maar veeleer ‘wetenschappelijke waagstukken’ uitvoeren. Wetenschap en ondernemend ontwerpen zijn de pijlers om in de offshore steeds de grenzen te kunnen verleggen. Arctic Engineering is een exponent daarvan.’