Bart Kamp: Accountancy
Bart Kamp (1969) is deeltijd lector Accountancy en werkzaam bij het Kenniscentrum Finance & Accounting van Fontys Hogeschool Financieel Management. Daarnaast is hij verbonden aan het Bureau Vaktechniek van BDO CampsObers Accountants & Adviseurs. Tevens is hij Universitair Hoofddocent aan de Universiteit van Tilburg, en lid van de vaktechnische staf van de Raad voor de Jaarverslaggeving.
Accountancy
Het Kenniscentrum Finance & Accounting heeft onder andere als doel om de praktijk van accountants in het midden- en kleinbedrijf te ondersteunen door innovatie in het opleidingstraject en voortgezette educatie, en het verspreiden van nieuwe vaktechnische kennis.
De wettelijk exclusieve taak van de accountant is om een openbaar oordeel te geven over de getrouwheid van financiële verantwoordingen. De bekendste vorm daarvan is de accountantsverklaring bij de jaarrekening. De jaarrekening dient qua inhoud en berekening van vermogen en resultaat te voldoen aan wettelijke voorschriften en bedrijfseconomische normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd. Deze normen vormen de kern van het vak Externe Verslaggeving. De laatste jaren zijn de normen voor de vermogens- en winstberekening sterk in ontwikkeling. Met name de International Financial Reporting Standards zetten tegenwoordig als mondiaal normenstelsel de toon voor de maatschappelijk aanvaardbare normen.
Vanwege de belangrijke maatschappelijke functie van de accountant is de beroepsuitoefening sterk gereglementeerd. Doel daarvan is te bereiken dat de accountant tot een objectief en gefundeerd oordeel komt. Daartoe zijn er onder andere nadere eisen gesteld aan de onafhankelijkheid van de accountant, zijn expertise, en de aard en omvang van de werkzaamheden die hij voor een controle uitvoert. Deze grondslagen van het accountantsberoep komen aan de orde in het vakgebied Controlebeginselen. De “boekhoud”schandalen in de afgelopen jaren hebben onder andere geleid tot nadere voorschriften en wetgeving op dit gebied.
Om tot een juiste berekening van vermogen en resultaat te komen is het noodzakelijk dat de basisgegevens juist en volledig zijn. Deze basisgegevens betreffen de vastleggingen van de rechten en verplichtingen die voortvloeien uit de transacties die de onderneming in het kader van de bedrijfsvoering aangaat. Binnen het vakgebied Controlebeginselen worden de technieken aangereikt om vanuit een jaarrekening de juistheid van ‘de cijfers’ te verifiëren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan cijferbeoordelingstechnieken, steekproeven en inventarisaties.
Meer en meer zijn administraties geautomatiseerd, waarbij tegenwoordig ook internet-technieken nieuwe uitdagingen stelt aan de toetsing van de betrouwbaarheid van de gegevensverwerking.
De basisgegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening komen voornamelijk voort uit de door de onderneming gevoerde administratie. De accountant dient daarom kennis te hebben van administratieve technieken. Dit behelst niet alleen boekhoudkennis, maar ook de administratieve organisatie in brede zin. De accountant dient vast te stellen dat door middel van interne-controlemiddelen de betrouwbaarheid van de informatievoorziening is gewaarborgd. Denk hierbij aan zaken als functiescheidingen, procedures rond budgettering en autorisatie, en beveiligingen in geautomatiseerde systemen. Deze aspecten komen aan de orde bij het vakgebied Administratieve Organisatie. De vraag of het bestuur de organisatie nog “in de greep heeft” is de essentie van de maatschappelijke discussie over Corporate Governance, en ligt dus sterk op het vlak van administratieve organisatie.
Parallel aan de functie van controle heeft de accountant een natuurlijke adviesfunctie: als een accountant bij zijn controle een fout constateert moet hij in staat zijn om te adviseren hoe de fout hersteld of voorkomen kan worden. Wanneer geen sprake is van een (wettelijke) controle van de jaarrekening, zoals meestal bij het kleinbedrijf, komt de advisering zelfs nog sterker naar voren doordat binnen het kleinbedrijf: ook daar bestaat een behoefte inzicht in vermogen en resultaat, en aan betrouwbaarheid van de interne bedrijfsgegevens, en juist bij het kleinbedrijf is de expertise hieromtrent veelal niet intern aanwezig.
De (post-)hbo-opleiding tot accountant leidt op tot de kwalificatie als Accountant- Administratieconsulent (AA). Ten opzichte van de Registeraccountant (RA) onderscheidt de AA zich dus met een groter accent op advisering (consultatie) en dienstverlening rond administratieve aspecten. Denk hierbij aan het samenstellen van de jaarrekening en het voeren of organiseren van de administratie. De administratie van een onderneming is niet primair gericht op de externe verslaggeving, maar in eerste instantie op de interne informatieverschaffing ten behoeve van de dagelijkse aansturing van de bedrijfsactiviteiten. Denk hierbij aan investerings- en kostprijscalculaties en budgetteringstechnieken.
De AA kan dus als volwaardige gesprekspartner optreden met het management en exterrne partijen zoals de bankier op een breed financieel-administratief vlak, reikend tot optimalisering van de vermogensopbouw, een rationele aanwending van het aan de huishouding ter beschikking gestelde vermogen, en – indien noodzakelijk – het op zo voordelig mogelijke wijze aantrekken van vreemd vermogen. Andere typische aandachtsgebieden zijn de overgang van het vermogen in het kader van bedrijfsopvolging, management buy-out, fusie en liquidatie.
Contact
Dr. B. Kamp RA
Fontys Hogescholen
Hogeschool Financieel Management
Rachelsmolen 1
5612 MA Eindhoven
T 0877 870 954
E b.kamp@fontys.nl
I www.fontys.nl/financieel
