Nieuw artikel (7)

Nieuws | de redactie

20 oktober 2008 |

Nederlanders maken en masse gebruik van psychiatrische voorzienin­gen. In hoeverre hangt die tendens om levens- en gedragsmoeilijkhe­den in psychologische termen te benoemen samen met specifieke kenmerken van de Nederlandse cultuur en hun geschiedenis? Hoe uniek was de Nederlandse psychiatrie in vergelijking met andere landen? Op vrijdag 31 oktober a.s. verschijnt het driedelig overzichtswerk over de geschiedenis van de Nederlandse psychiatrie: Harry Oosterhuis en Marijke Gijswijt-Hofstra, Verward van geest en ander ongerief. Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg in Nederland (1870-2005). Het wordt gepresenteerd op een symposium bij de KNAW rond thema's en conclusies uit het boek.

In de loop van de twintigste eeuw is in Nederland een uitgebreide geestelijke gezondheidszorg tot ontwikkeling gekomen. De psychiatrie, in de negentiende eeuw ontstaan als medisch specialisme ter behandeling van geestesziekte, werd onderdeel van een veel breder aanbod van geneeskundige en psychosociale hulpverlening. De geestelijke gezondheidszorg heeft onmiskenbaar een stempel gedrukt op de twintigste-eeuwse Nederlandse samenleving en het moderne mensbeeld. In toenemende mate werden afwijkende gedragingen en levensmoeilijkheden in termen van geestesstoornis of psychisch probleem benoemd, processen die wel als ‘medicalisering’ en ‘psychologise­ring’ zijn aangeduid.

Verward van geest en ander ongerief  wordt op vrijdag 31 oktober
Het overzichtswerk is tot stand gekomen met financiële steun van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, het Huizinga Instituut, Onderzoekschool voor Cultuurgeschiedenis, de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam en de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht.

Toegang is vrij (beperkt aantal plaatsen beschikbaar; aanmelden vooraf is noodzakelijk)

Programma: www.huizingainstituut.nl

Aanmelden: huizinga-fgw@uva.nl

Nadere informatie:

Paul Koopman

Huizinga Instituut

Spuistraat 134

1012 VB Amsterdam

paul.koopman@uva.nl

tel. 020 525 4433


Huizinga

  Instituut

                                                                                                        Research Institute &

                                                                                                                                                                             Graduate School of

Cultural History

 

 

Stellingen ter gelegenheid van het symposium Verward van Geest en ander ongerief. Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg (1870-2005)  31 oktober 2008. KNAW, Kloveniersburgwal 29 Amsterdam.

 

1.       Sterker dan voor de rest van de geneeskunde geldt voor de psychiatrie dat haar (omstreden) geschiedenis van belang is voor de identiteitsvorming van het vak en de beroepsgroep.

2.       In haar oriëntatie geeft de Nederlandse psychiatrie vanouds blijk van een grote mate aan pragmatiek, flexibiliteit en openheid.

3.       De ontwikkeling van de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg kenmerkt zich door geleidelijkheid en, vergeleken met die in andere landen, door een grote mate van continuïteit alsook door een grote reikwijdte van zijn werkveld.

4.       De ontwikkeling van de Nederlandse psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg is sterker bepaald door de dynamiek van het hulpverleningsaanbod dan door de vraag naar of behoefte aan zorg en ondersteuning.

5.       De gestage uitbreiding van het werkveld van de psychiatrie en de geestelijke gezondheidszorg sinds het eind van de negentiende eeuw is vaak ten koste gegaan van de zorg voor lijders aan ernstige en chronische geestesziekten en vooral ten goede gekomen aan de hulpverlening ten behoeve van mensen met minder ernstige aandoeningen en problemen.

6.       Zowel in de psychiatrie en de geestelijke gezondheidszorg als in de geschiedschrijving daarvan hebben psychiatrisch verplegenden niet de waardering gekregen die zij verdienen.

7.       De verzuiling heeft de ontwikkeling van de geestelijke gezondheidszorg en de daarmee verbonden psychologisering van de Nederlandse samenleving bevorderd.

8.       Deskundigen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg hebben in de twintigste eeuw, met name in de periode 1945-1980, een belangrijke bijdrage geleverd aan de formulering en verbreiding van democratische burgerschapsidealen.

9.       De belangrijkste doelstelling van het overheidsbeleid ten aanzien van de geestelijke gezondheidszorg sinds de jaren negentig van de vorige eeuw, de vermaatschappelijking in de zin van de integratie van psychiatrische patiënten in de samenleving, is niet gerealiseerd.

10.    De toenemende zorgconsumptie in de geestelijke gezondheidszorg is eerder te beschouwen als een teken van een verhoogde kwaliteit van het leven dan van een verslechterende psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking.

Nadere informatie over deze stellingen:

Paul Koopman

Huizinga Instituut

Spuistraat 134

1012 VB Amsterdam

paul.koopman@uva.nl

tel. 020 525 4433


 

Verward van geest en ander ongerief

Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg in Nederland (1870-2005)

  Symposium vrijdag 31 oktober 2008  

Trippenhuis KNAW, Kloveniersburgwal 29 Amsterdam

 

programma

13.00 uur         Ontvangst met koffie en thee

13.30 uur         Opening door symposium voorzitter, dr. Ruud Abma – cultuurpsycholoog en universitair docent aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht.

13.35 uur         Het NWO-programma De Gestoorde Psyche, prof. dr. Marijke Gijswijt-Hofstra – emeritus hoogleraar Sociale en Culturele Geschiedenis, Universiteit van Amsterdam.

13.40 uur         Toelichting bij Verward van geest en ander ongerief, dr. Harry Oosterhuis – universitair docent aan de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht.

14.00 uur         Commentaar dr. Jan Pols – psychiater te Assen

14.15 uur         Commentaar drs. Rense Schuurmans – psychiatrisch verpleegkundige te Gieten

14.30 uur         Commentaar prof. dr. Egbert Tellegen – voormalig psychiatrisch patiënt. Docent sociologie en milieu aan de Universiteit Utrecht.

14.45 uur         Vragen uit de zaal

15.00 uur         Theepauze

15.30 uur         Forumdiscussie met auteurs, commentatoren en prof. drs. Joop van Londen – voormalig directeur-generaal van Volksgezondheid, voormalig voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg

16.30 uur        Overhandiging eerste exemplaar Verward van geest en ander ongerief aan

prof. dr. Paul Schnabel – directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau

16.45 uur        Borrel