De Bèta Top 10: Van Pabo-juf tot Dijkgraaf
In een rondgang door ‘kennisland’ en dankzij input van een brede groep mensen in en rond onderwijs en onderzoek kwam een lijst tot stand met ‘iconen’ en verrassingen. Van Nobel-winnaar Gerard ’t Hooft tot Pabo-studente Stefanie Weemink uit Twente. En van topondernemer Werner Vogels van Amazon tot oud-LTS’er en ‘stapelaar’, burgemeester Aboutaleb.
De complete lijst vindt u hier, inclusief de overwegingen die een rol speelden bij de nominatie.
1] Robbert Dijkgraaf
De Akademiepresident is een echte bèta en het tegendeel van alle vooroordelen daarover. Als alumnus van de Gerrit Rietveld Akademie was beeldende kunst ooit zijn ambitie. Zijn inspirerende rol voor velen –van scholieren via zijn eigen website, de medeauteurs van de Bètacanon, tot vakgenoten in de snaartheorie- staat buiten kijf. En hij heeft onlangs bekend op feestjes -na 12 u- de machinestem van Stephen Hawking te imiteren. Geen wonder dat hij de man is die van het Innoplatform 1000 Phd’s extra uit de hele wereld naar Nederland mag zien te lokken onder het motto ‘Paint the World Orange.’ Toch weer beeldende kunst, dus?
2] Ahmed Aboutaleb
Stapelen mag weer! En er is geen beter voorbeeld van een succesvolle bèta-stapelaar dan de nieuwe burgemeester van Rotterdam. Aboutaleb laat zien hoe een LTS’er met pit en drive via MTS en HTS een man wordt die elke klus aan kan. Want Amsterdam besturen, Haags sociale zekerheid beleid vormgeven of in Rotterdam Ivo Opstelten opvolgen, dat zijn geen eenvoudige opdrachten. Voor elk jong talent van elke herkomst is hij daarmee het rolemodel pur sang: met een bèta-opleiding kun je er uit halen wat er bij jou in zit.
3] Francine Houben
Deze hoogleraar in Delft en in Harvard doet niet zomaar iets in de ‘bèta-hoek’. Haar onderwerp aan de TUD is ‘mobiliteitsesthetiek’. Maar men kent haar wellicht nog het meest daar als de architect van de UB. En dat wereldberoemde gebouw is niet het enige dat oud-studenten bouwkunde Francine Houben letterlijk op de kaart gezet heeft met Mecanoo. Een studente schreef: ‘Die vrouw is voor mij nou een voorbeeld en inspiratiebron.’ En anderen –uit het bedrijfsleven bijvoorbeeld- denken er net zo over. Zij kozen haar tot zakenvrouw van 2008.
4] Werner Vogels
Niemand koopt iets online zonder het werk van deze oud-VU student. Al helemaal geen boeken. Na zijn werk aan Vu en Cornell University werd Werner Vogels de CTO van Amazon. Jeff Bezos, de oprichter en grote man van dat bedrijf, maakte de Nederlander vervolgens het enige gezicht naar buiten naast zichzelf. Vogels is daarmee een van de gezichten van de kenniseconomie op wereldschaal geworden.
5] Stefanie Weemink
Op hogeschool Edith Stein deed deze Pabo-studente onderzoek naar hoe kleuters techniek leren. De veronderstelling dat je hen daar helemaal niet mee moest lastig vallen beviel haar niet. Haar werk bood zoveel aanknopingspunten om het jongste kind wel degelijk enthousiast te krijgen voor techniek op zijn puurst dat zij dit uit werkte in een ‘leskist’ met allerlei praktische spullen. En die gebruikt zij nu als kersvers docente in haar eigen klas. Maar zij heeft er ook vele collega’s van andere scholen in de regio enthousiast mee gemaakt. Zoiets kan ook een juf tot een icoon van Bèta Techniek maken!
6] Gerard ’t Hooft
Hij verdient een ‘lifetime achivement award’ schreef een kenner die hem voordroeg. Een plaats in de ScienceGuide Bèta Top 10 is dan hopelijk een mooi begin. En dat Gerard ’t Hooft die verdient, kan niet betwijfeld worden. Om één argument – naast zeer vele – te geven: ‘Wie kan er nog meer claimen én professor van de Lowlands University te zijn geweest te zijn én aan de Universiteit Utrecht én de Nobelprijs te hebben gekregen?’ Niemand.
7] Jos Engelen
Het grootste fundamentele R&D-project ooit zit in kilometers pijpen onder de grond van de Jura bij Genève. En wie trekt dat enorme gebeuren? Een Nederlander van de Universiteit van Amsterdam. Dan moet je en een wetenschapper van formaat zijn om bij al die ego’s uit heel de wereld in CERN geloofwaardig te zijn. En je moet welk iets snappen van bijvoorbeeld ‘projectmanagement’, maar dan wel op wereldschaal. Jos Engelen krijgt dat voor elkaar. Volgens Robbert Dijkgraaf moeten hij én de Poolse loodgieters die voor hem de magneten en kabels onder de grond aanlegden samen een Nobelprijs krijgen.
8] Renate Loll
Deze hoogleraar theoretische fysica is een gedrevene. In haar vak, maar ook als pleitbezorgster voor vrouwen in de wetenschap. Zij verwierf 3 miljoen van de EU voor de start van het Europees Netwerk ENRAGE in het kader van Marie Curieprogramma. Nu zet zij dit netwerk van 13 top-fysica universiteiten uit 9 landen op en zij gebruikt haar positie daarin om het een krachtige extra promotie te doen zijn voor R&D-vrouwen op dat terrein en dat lukt haar. Dat doet in europa bijna niemand haar na.
9] Jaap van Till
Deze lector aan de HAN blijft doen wat hij zijn hele leven al deed: op zoek gaan naar relevant onderzoek en de fascinatie van de praktijktoepassing daarvan. Daarin is hij een heerlijk onaangepaste denker en doener vanuit de telecom-sector. Maar er is meer: “Zonder hem en zijn werk in het verleden had Nederland niet de toppositie in breedband, waardoor ons land internationaal zo scoort,” zei een kenner. “Zonder hem geen Gigaport,” meldde een ander. Hij is dus zélf het type van de ‘Black Swan’ van Taleb, uit het recente boek dat hem zo eindeloos heeft geïnspireerd.
10] ‘Mijn scholieren, mijn studenten’
Docenten uit het VO en HO uit heel het land gaven dit als antwoord op de uitnodiging van PBT en ScienceGuide om hun echte inspiratoren als bèta’s te noemen. “Zij houden mij als bèta en als docent scherp,” schreef de een. De ander zei dat het “hun enthousiasme is, dat mij voedt. Alle dagen verfrist dat het mijne.” Inspiratie, ook voor bèta en techniek, zit dus in het steeds weer doorgeven van het stokje. Misschien wel meer dan in het stokje zelf.
