De excellente professionals van morgen

“Erg goed gedaan hoor!”, zegt Marian van Os tegen de 15-jarige cellist Dana, die tijdens de uitreiking in het Planetarium optrad voor Plasterk en het selecte onderwijsgezelschap. Dana is een van de excellente studenten van de Hanzehogeschool Groningen. “Ze volgt al lessen bij ons, maar ze zit ook nog op de middelbare school”, vertelt Van Os. “Met het aardgasgeld kunnen we onder andere de begeleiding van haar en vele andere talenten maximaliseren.”

Wat voor een aanvraag hebt u ingediend?
Wij hebben een paraplu- aanvraag ingediend. Onze excellentie-plannen zullen zich straks over de gehele hogeschool spreiden. We willen de talenten van elke opleiding bereiken. Maatwerk moet ervoor zorgen dat binnen elke onderwijssector, van Accountancy tot Werktuigbouwkunde, studenten beter in staat worden gesteld te excelleren. Sommige talentvolle studenten hebben extra ‘verbreding’ nodig, anderen juist ‘verdieping’. Wij gaan ze dat aanbieden.

Bij het schrijven van de aanvraag zijn wij uitgegaan van onze eigen kracht, de kracht van het HBO. Ons excellentieprogramma richt zich niet op de studenten die intellectueel gezien excelleren, maar op de professionele talenten: de excellente beroepsoefenaars van morgen. Dat zijn de studenten die qua vaardigheden en competenties excelleren.

Ik kan niet precies vertellen waarom de aanvraag van de Hanzehogeschool wel is beloond en die van 25 andere hogescholen niet, maar wellicht dat de meeste hogescholen hadden ingezet op doorstroom naar het WO. Wij niet, wij hebben uitgestraald dat we trots zijn op onze eigen identiteit. Wij vinden dat studenten prima kunnen excelleren binnen de eigen hogeschool.

Wat gaat u met het geld doen?
Drie begrippen stonden centraal in onze aanvraag: Herkennen, Erkennen en Stimuleren. Het is een kunst op zich, maar zeer belangrijk om tijdig te herkennen wie de talenten zijn. Om dit mogelijk te maken willen we diverse assessments en selectiemethoden ontwikkelen. Dit was een specifiek onderdeel van de aanvraag. Tevens willen we aan de hogeschool een cultuur creëren waarin jezelf onderscheiden mag, waarin excelleren wordt aanvaard.

Om dit te bereiken moeten we excellentie zichtbaar maken en belonen. Het moet erkend worden. Dit willen we doen door prijzen uit te reiken aan studenten, maar ook aan docenten, die iets goeds, iets inspirerends of iets bijzonders hebben gedaan. We gaan ook een walk of fame aanleggen op de campus, net zoals ze dat in Hollywood hebben. Op de weg naar de hogeschool komen dan de namen van de studenten of docenten die een prijs hebben gewonnen.

Ten slotte willen wij de studenten, die wij herkend hebben als talentvol, stimuleren meer te doen. We bieden ze extra kansen en uitdagingen aan. Bijvoorbeeld door hen extra, selectieve minoren aan te bieden, maar ook door hun begeleiding te maximaliseren.

Wat vindt u van de winnende ideeën van de universiteiten?
Ik merk dat universiteiten meer naar de competenties van studenten en naar studieloopbaanbegeleiding beginnen te kijken. Dit zijn zaken die ik erg goed vind en die al langer normaal zijn in het HBO. Hoewel ik de plannen voor university colleges en dergelijke prachtig vind, kan ik daar zelf niet zo veel mee. Het heeft geen zin voor hogescholen om deze plannen te kopiëren. Maar het kan wel bijzonder interessant zijn voor hogescholen om meer te leren over de visie die hierachter zit en om kennis te krijgen van het universitaire debat over wat excelleren nou precies is.

Helaas is er op dit gebied weinig landelijke kennisuitwisseling tussen universiteiten en hogescholen, terwijl ik denk dat beide nog veel van elkaar kunnen leren. Wellicht zou hier een platform voor opgericht moeten worden.

Nog een tip voor andere hogescholen om in de volgende subsidieronde wel in de prijzen te vallen?
Maak van je eigen identiteit je kracht. Zet daar op in!

Aangezien niet de gehele €40 miljoen, die door OCW ter beschikking was gesteld uit de aardgasbaten voor stimulering van excellente bachelorstudenten, is uitgegeven, vindt er komend jaar een nieuwe subsidieronde plaats. 21 aanvragen die als veelbelovend waren beoordeeld, maken dan alsnog kans op subsidie van het Sirius Programma. 11 aanvragen zijn definitief afgewezen. 

In hun aanvraag voor het Sirius Programma moesten instellingen aantonen dat zij de top 5% van de studenten bereiken en minimaal de helft van de voorgestelde activiteiten zelf financieren. Aanvragers dienden hun visie op hoofdlijnen uiteen te zetten en hadden daarbij de vrijheid om hun eigen definitie van excellentie te hanteren, om hun eigen prestaties te formuleren en hun eigen budgetten vast te stellen. In totaal zijn er 37 aanvragen ingediend door 40 instellingen, 11 wo-aanvragen en 26 hbo- aanvragen.