ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
11 miljoen boeken in 1000 jaar
Nieuws |
de redactie
13 januari 2009 | De Middeleeuwen waren allerminst duister of achterlijk, maar cultureel en intellectueel bijzonder productief. In West-Europa zijn in de eeuwen tussen 500 en 1500 zo'n 11 miljoen boeken gemaakt, alles met de hand. In 1500 waren daarvan nog zo'n 7 miljoen bewaard, zo blijkt uit onderzoek van Eltjo Buringh (UU). Hij maakte gebruik van een nieuwe methode, die aanzienlijk betrouwbaardere resultaten geeft dan huidige methoden.
Onderzoek naar middeleeuwse teksten wordt altijd bemoeilijkt door het feit dat veel handschriften verloren zijn gegaan. Dankzij nieuw onderzoek, waarvoor meer dan tien jaar lang data is verzameld, is nu voor het eerst gedetailleerde informatie beschikbaar over de productie en het gebruik van middeleeuwse handschriften.
Met behulp van een omvangrijke database, met beschrijvingen van duizenden manuscripten, maakte Buringh een schatting van het aantal handschriften dat tot op heden bewaard is gebleven. Uit West-Europa zijn dat er circa 700.000. Voor vier perioden en vijf regio’s is een uitvoeriger analyse gemaakt van het gebruik van handschriften. Vervolgens berekende Buringh hoeveel handschriften er per eeuw verloren moeten zijn gegaan: 25 tot 40% per eeuw. Daarmee berekende Buringh hoeveel handschriften de tand des tijds hebben doorstaan. Op basis van deze aantallen en de gegevens uit de database werd uiteindelijk een schatting gemaakt van het totale aantal middeleeuwse boeken.
Voor het eerst zijn ook variabelen in het onderzoek betrokken die van invloed waren op de omvang van de middeleeuwse boekproductie, zoals het aantal kloosters, de plaatselijke organisatie van de Kerk, verstedelijking, en de aanwezigheid van universiteiten. Dankzij de omvang van de dataset en het gebruik van statistische modellen kon Buringh bepalen welke variabelen het meest hebben bijgedragen aan de boekproductie door de eeuwen heen. Boeken werden in de vroege Middeleeuwen hoofdzakelijk in kloosters vervaardigd, terwijl in de tweede helft van de Middeleeuwen de boekproductie vooral in de steden plaatsvond.
