ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
2009, geen voorspellingen
Nieuws |
de redactie
5 januari 2009 | Het is nu nog 2008. Niet alleen schrijf ik mijn column in 2008, maar de problemen van het jaar 2008 lopen heel hard door in het jaar 2009. Het is te vroeg om een terugblik te maken over 2008. Dat jaar begon pas op de dag voor Prinsjesdag, toen Lehman Brothers op die maandag 15 september failliet ging en overal gaten van tientallen miljarden dollars achter liet. Dat besefte nog niet iedereen tijdens de hoedenparade. Er was slechts één zin in de troonrede gewijd aan de crisis op de financiële markten.
En overigens streeft de regering weer naar een begrotingsoverschot in 2009, meldde de koningin nog monter. Hoe anders ziet de wereld er nu uit! De overheid nationaliseerde grote banken in een weekendje. Stalin, toch echt een graadje harder dan onze huidige sociaaldemocratische leider, deed er toch jaren over om de Russische spoorwegen te nationaliseren. De snelheid van handelen is echt ongekend.
Vervolgens stoppen banken gewoon met zaken doen. Eerst lijkt het vreemd, maar wanneer Icesave met een hoge rating failliet gaat en de investeringen van Madoff een piramidespelletje van 50 miljard dollars blijken te zijn, lijkt gezond wantrouwen tegen een aantal partijen op zijn plaats. En daar zitten we nu middenin. We willen met vertrouwen het nieuwe jaar in, maar welke financiële instelling vertrouwen we nog? We hebben het geluk, dat we begonnen zijn met een begrotingsoverschot. Andere landen zoals Engeland en Frankrijk, zullen het komend jaar al onder druk komen om de overheidsfinanciën niet uit de klauwen te laten lopen. Zij leefden meer bij de dag en keken niet vooruit. Dat deed Nederland wel onder de kabinetten-Balkenende, zodat er een reserve was aan het begin van de crisis.
In 2009 kijk ik hoopvol naar Obama, die werkelijk een schitterende speech hield bij zijn overwinning bij de presidentsverkiezing. Ik zou niet graag in zijn schoenen staan op dit moment: Irak, Afghanistan en miljoenen Amerikanen die hun huis zijn uitgezet worden. Is het u overigens opgevallen dat die mensen nooit het Nederlandse journaal halen? Want raar genoeg hebben veel mensen alleen aandacht voor bankdirecteuren, die zelfs bij hun afscheid of bij een hoorzitting in de Tweede Kamer geen schaamtegevoel kennen. Het lijkt erop dat huizenbezitters die hun best doen de hypotheek te betalen of mensen, die hun baan kwijtraken doordat banken geen geld meer uitlenen aan bedrijven, zich meer schamen.
Die rare wereld zouden we het komende jaar eens moeten zien om te draaien. Er zal een publieke discussie en onderzoek moeten komen naar het totaal ontspoorde financiële stelsel, dat in de tussentijd wel zo snel mogelijk gerepareerd moet worden. We werken eraan om op Prinsjesdag 2009 de zon weer te zien schijnen. Maar voorspellingen doen? Ik weet zelfs niet zeker wie de troonrede zal uitspreken.
Dr. P.H. Omtzigt is lid van de Tweede Kamer en econometrist. Hij houdt op ScienceGuide een vaste column bij over zijn ervaringen in deze twee eigenzinnige werelden van politiek en wetenschap, hun wederzijdse beïnvloeding en hun confrontaties.
