Burgerschap en integratie

Dat heeft geleid tot meer beleidsmatige aandacht voor het versterken van sociale cohesie in de samenleving en het bevorderen van interetnisch contact. Een tweede ontwikkeling kan man de ‘sociologisering’ van de cultuursector noemen. Hoewel de Nederlandse cultuursector het uitgangspunt ‘kunst omwille van kunst’ hoog in het vaandel heeft staan, is er momenteel een sociologische benadering van kunst zichtbaar, waarbij er meer aandacht is voor diversiteit, cohesie en community art. Het idee is onder meer dat cultuurparticipatie tot sociale cohesie kan leiden, dat community art-projecten beter leefbare buurten opleveren en dat deelnemers aan dergelijke projecten hun sociale en culturele competenties versterken. In zo’n sociologische benadering van kunst gaat het om het prikkelen van burgerschapscompetenties.

De derde ontwikkeling is de samenwerking tussen de cultuursector en beleidssectoren of maatschappelijke organisaties die niet primair op kunst gericht zijn, zoals de stedelijke vernieuwingsector en de zorg- en welzijnssector. De samenwerking met de culturele sector is gestoeld op de onderkenning van gemeenschappelijke vraagstukken: hoe kunnen nieuwe, cultureel diverse doelgroepen aangetrokken worden, hoe kan een instelling zijn maatschappelijke rol opnieuw definiëren, hoe kan de sociale cohesie versterkt worden, enzovoorts.

Thema’s als burgerschap, diversiteit en cohesie staan in deze drie ontwikkelingen centraal en worden in toenemende mate gekoppeld aan de vraag hoe kunstprojecten hieraan een positieve impuls kunnen geven. Op alle terreinen wordt gezocht naar manieren om ook de ‘zachte’ burgerschapscompetenties van burgers en instanties te vormen; competenties als: erkenning van verschil, respect, wederzijds vertrouwen, acceptatie van onzekerheid en reflexiviteit. Door kunst in het hart van de samenleving te plaatsen zouden dergelijke burgerschapscompetenties mogelijk versterkt kunnen worden. Het lectoraat is dan ook gericht op de vraag, hoe dit het beste kan gebeuren.