HO aan vooravond van bezuinigingen?

De huidige studiefinanciering zou dan vervangen worden door een volledig op leningen gebaseerd stelsel. In 2003 was afgesproken dat een fors deel van de opbrengst van circa € 2 miljard als nieuwe investeringen naar het HO zouden terugvloeien, toen ongeveer € 500 miljoen.

PvdA-leider Wouter Bos heeft deze aanpak, in combinatie met differentiatie van collegegelden, ook nadien bepleit in enkele toespraken. Eind 2007 hebben zowel minister Plasterk als toenmalig fractieleider Jacques Tichelaar voorstellen in deze richting verkend, onder meer als mogelijke dekking voor de verhoging van lerarensalarissen.

Tichelaar zei tegen ScienceGuide begin januari 2008 hierover onder meer: “De commissie-Vermeend, het CPB, analyses van de opzet in Australië hebben hier ook al materiaal voor aangedragen. 80 % van de SF-uitgaven gaat naar mensen die dat eigenlijk helemaal niet nodig hebben voor toegankelijkheid van de studie. Het is dan toch goed daar serieus met elkaar over te praten. Het SF-stelsel is dus als het gaat om het zorgen voor de toegankelijkheid niet ‘top’ en in 2004 brachten we daarom het idee van een leenstelsel voor iedereen in de discussie naar voren.”

Ging het Tichelaar toen vooral om het duurzaam maken van de rijksbegroting voor de vergrijzing, nu staat de coalitie voor nog veel hardere afwegingen. De PvdA-voorman zei een jaar geleden dit: “Dit zijn toch dé strategische vragen, de echt fundamentele punten waar ook toekomstige kabinetten niet omheen zullen kunnen. Na de fase dat we het geld voor Rinnooy Kan hebben vrijgemaakt, kun je de confrontatie niet uit de weg gaan met de vraag hoe we de publieke taken in onderwijs –naast die bij zorg, ouderen, veiligheid en noem ze nog maar meer- gaan betalen. Of willen we via eindeloze kaasschaven de publieke armoede steeds verder zien toenemen? En is zo’n verschaling van het hoger onderwijs dan wél het antwoord op de vraag naar meer kwaliteit, meer kansen voor studenten, meer docenten, minder uitval?”