Profilering techniek in hbo werkt

De HBO-auditcommissie  van het Platform Bèta Techniek heeft wel een aantal ideeën hiervoor, opgedaan tijdens haar ronde langs alle 17 hogescholen met technische opleidingen. Hogescholen werken bijvoorbeeld  veel meer samen met het toeleverend onderwijs te vinden. Binnen de onderwijsketen ontstaan netwerken met onderwijspartners – met VO en MBO, maar ook met het WO – waarbinnen intensieve kennisuitwisseling plaatsvindt.

Onbenute kansen
Een goed voorbeeld van een dergelijk netwerk is Bètapartners in de regio Amsterdam, waar zo’n 25 vo-scholen een netwerk vormen met Hogeschool INHolland, de Hogeschool van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Hogescholen kiezen ook steeds vaker voor een duidelijke eigen bètatechniekprofilering. Bij de Hogeschool Leiden bijvoorbeeld, is Techniek speerpunt nummer 1. En ook de samenwerking met het bedrijfsleven wordt steeds verder geïntensiveerd. Via onderzoeksprojecten worden studenten, docenten en mensen van het werkveld bij elkaar gebracht met als doel kennisontwikkeling en -overdracht.

Het gaat dus de goede kant op met het hbo, stelt de auditcommissie, maar er blijven nog kansen onbenut om de instroom verder te laten stijgen en de groei nog meer impulsen te geven. Eén van de belangrijkste kansen is de werving onder nieuwe doelgroepen: meisjes, allochtonen en werkenden. De commissie stelt dat wanneer het hoger onderwijs – dus niet alleen het HBO, maar ook het WO – op dit punt betere prestaties gaat leveren, dit de beste garantie biedt voor een structurele instroomverhoging.

Paul van Maanen, bestuurslid van de HBO-raad, juicht deze ontwikkelingen in de instroom in het technisch hbo toe. “Na een aanvankelijke instroomdaling is in de afgelopen jaren de negatieve trend gekeerd. De instroomstijging heeft zich spectaculair ontwikkeld. De instroom in de techniekopleidingen is in dit studiejaar zelfs twee maal zo hoog als de rest van de hbo-instroom. Hogescholen weten de weg naar het toeleverend onderwijs en afnemend beroepenveld steeds beter te vinden en kunnen deze ook meer en meer met elkaar verbinden. Een goede ontwikkeling, waarvan wij verwachten en hopen dat hij zich de komende jaren zal voortzetten.”

Tekorten blijven
Er kan bij de instroomverhoging op enkele punten nog wel een kritische noot geplaatst worden. De vraag rijst al enkle maanden naar de vraag om technisch opgeleidem nensen. Zijn er bijvoorbeeld nog wel nieuwe ingenieurs nodig, gezien de actuele, sombere economische ontwikkelingen en de dreigende ontslagen als bij Corus en Philips? “Jazeker”, zegt Adri de Buck, CvB-voorzitter van de Hogeschool Zeeland, “in de provincie Zeeland is nog steeds een tekort aan bijvoorbeeld civiel ingenieurs, en dat tekort zal de komende jaren niet verdwijnen. Bedrijven presteren momenteel wellicht niet op de toppen van hun kunnen, maar door demografische ontwikkelingen zoals de vergrijzing in Nederland zal er door de vervangingsvraag zeker vraag blijven naar technische hbo’ers. Het blijft daarom verstandig om te investeren in het technisch hbo en de instroom te vergroten”.

Volgens Marsha Wagner, betrokken als projectleider bij de Innovatieprogramma’s, zijn er vooral in de sectoren Automotive, Maintenance, Maritieme Techniek en Chemie nog steeds grote tekorten: “In sommige sectoren is de personeelsmarkt zo uitgehold, dat zelfs de huidige economische situatie geen oplossing biedt. Voor andere sectoren geldt dat de druk om nieuw personeel te vinden weliswaar momenteel iets minder hoog is geworden, maar als de economie weer opleeft, zal de vergrijzinggolf dusdanig hard toeslaan dat de vraag naar hoger technisch personeel gewoon weer fors zal toenemen.” Het blijft dan ook van groot belang om de instroom in het hoger technisch onderwijs te vergroten, onderstreept het PBT. De instroom van 2008-2009 levert immers het personeel dat op zijn vroegst medio 2012 op de arbeidsmarkt actief zal worden.