Investeringsdiscussie in cruciale fase

Vanuit het Innovatieplatform klinkt diepe zorg over de besluitvorming in het kabinet over de bestrijding van de crisis. Gerard Kleisterlee zei openlijk de dreiging te vrezen van “beknibbelen op kennis in plaats van de fundamenten te versterken”. Andere prominenten zeiden tegen ScienceGuide vooralsnog alleen blokkades waar te nemen van ‘politiek onbespreekbare opties’, terwijl in andere kennisnaties inmiddels al meerjarige impulsen voor onderwijs, onderzoek en innovatie worden gerealiseerd. “Maart wordt cruciaal. Komt het kabinet er dan niet uit, of met wat lapmiddelen, dan is onze achterstand niet meer in te halen.”

Stimuleringspakket
Het Innovatieplatform bereidt daarom zelf een stimuleringspakket voor. De Knowledge Boost  die Nederland Kennisland, ISO en ScienceGuide al in november 2008 presenteerden, wordt daarbij met waardering als ‘een mooie voorloper’ gekenschetst. Het pakket – door IP-lid Kees Tetteroo een nieuw deltaplan genoemd – wordt halverwege de maand aan het kabinet voorgelegd. Zou dit weinig opleveren, dan komt IP-voorzitter Balkenende in geloofwaardigheidsproblemen, zo vinden IP-leden. “Dan hebben we er toch recht op, ernstig teleurgesteld te zijn.”

Kennisbegroting

Het Innovatieplatform heeft de afgelopen maanden uitgezocht hoe de Kennisinvesteringsagenda per ministerie wel of niet gehaald wordt. Tot nu toe bestond daarover geen samenhangend beeld, waardoor een vergelijking met het buitenland problematisch was. Product van deze exercitie is een kennisbegroting die voor alle betrokken ministeries langjarig aangeeft hoe de kennisinvesteringsagenda wel of niet gehaald kan worden. Het Innovatieplatform adviseert deze kennisbegroting jaarlijks als bijlage op te nemen bij de Miljoenennota.

Bij de uitwerking van de kennisbegroting van het Innovatieplatform 2009-2016 zou het onderwijsministerie opgevallen zijn door tegenwerking. Terwijl departementen als Economische Zaken en Financiën intensief meewerkten om een coherent beeld van de kennisuitgaven van de overheid tot stand te brengen, zou OCW op alle niveaus obstakels hebben opgeworpen, zo werd ScienceGuide gemeld.

De opstellers van de kennisbegroting geven blijk van hun ergernis in hun advies aan het kabinet over voortzetting en uitwerking van dit nieuwe beleidsdocument. Niet het ministerie van Onderwijs, maar Financiën noemen zij “het beste toegerust voor het maken van de kennisbegroting”. Daarom adviseert het Innovatieplatform om vanaf 2009 de kennisbegrotingen op te leveren als bijlagen bij de Miljoenennota.

Politieke consequenties
Zou het kabinet dit advies van het Innovatieplatform overnemen, dan kunnen de consequenties aanzienlijk zijn. Doorvoering van dit advies houdt politiek de facto de demotie in van het ministerie van Onderwijs tot een nevengeschikt onderdeel binnen een bredere kennisbegroting. Binnen het kabinet heeft Economische Zaken hier het voortouw, aangezien minister Van der Hoeven de onderraad van de ministerraad ten aanzien van kennis en innovatie voorzit. De coördinerende rol van Financiën ten aanzien van de kennisbegroting zou de positie van dit departement verder versterken.

Zou ook de Tweede Kamer deze lijn van grotere coherentie in het beleid volgen en conform het advies de kennisbegroting net als begrotingen van ministeries behandelen, dan heeft ook dit consequenties voor de positie van het ministerie van Onderwijs. De begrotingsbespreking ten aanzien van OCW zou in het parlement verder ingeperkt worden tot een behandeling van het cultuur en mediabeleid alsmede de kinderopvang.