TU/e ziet ze vliegen

De als lab ingerichte Airbus A-300 ‘Zero-G’, waarmee de student Werktuigbouwkunde meevliegt, maakt drie vluchten, met per vlucht enkele tientallen paraboolbanen tussen zes en acht kilometer hoogte. Tijdens deze vluchten ervaren de wetenschappers die meevliegen telkens ongeveer twintig seconden gewichtloosheid. Deze tijd benutten zij om wetenschappelijke experimenten uit te voeren, waarbij de zwaartekracht ongewenst is. In totaal leveren de vluchten ruim dertig minuten experimenteertijd op, bij omstandigheden vergelijkbaar met een ruimtevlucht.

Van elektriciteitscentrales tot spataderen

Van den Broek doet zijn experiment (zie de animatie op http://tinyurl.com/parabolic-flight) om het gedrag van gasbelletjes in een vloeistofstroming beter te begrijpen. Dit komt in de praktijk voor in elektriciteitscentrales, waar in lange pijpen water in stoom wordt omgezet. De bellen blijven in deze pijpen vaak te lang aan de binnenkant van de wand zitten, wat een goede warmteoverdracht verhindert.

Het experiment is ook interessant voor de nieuwste technieken voor het weghalen van spataderen. Daarbij wordt de spatader dichtgeschroeid, wat ook kookbelletjes in het bloed tot gevolg heeft. Met dit onderzoek wil men beter begrijpen hoe die kleine gasbelletjes zich precies gedragen vlakbij een vaatwand. De paraboolvluchten maken deel uit van een onderzoek dat aan de faculteit Werktuigbouwkunde van de TU Eindhoven gecoördineerd wordt door dr. Cees van der Geld. Het vliegtuig is afgehuurd door de Franse ruimtevaartorganisatie CNES.

Achtergrond: paraboolvluchten

Bij de paraboolvluchten stijgt het vliegtuig twee kilometer steil om vervolgens snel te dalen. Tijdens het stijgen worden de inzittenden bijna tweemaal zo zwaar door hyperzwaartekracht. In de top van de parabool gaat dit over in microzwaartekracht, waarna gewichtloosheid start tijdens een snelle daling. De piloot heeft de motoren nu tijdelijk uitgeschakeld. Aan het einde van de daling worden de motoren weer ingeschakeld. De zwaartekracht neemt weer snel toe. Een sterke maag is dus een vereiste om een experiment uit te kunnen voeren tijdens deze vluchten.