HBO’ers verhelpen wachtlijsten

Bij het dikkedarmonderzoek, de zogenaamde coloscopie, wordt een lange slang met een cameraatje via de anus in de dikke darm gebracht. Via deze slang kunnen, indien nodig, weefselhapjes worden genomen voor nader onderzoek. Normaal gesproken is het doen van kijkonderzoek in de dikke darm de taak van de maag-, darm-, leverarts (mdl-arts). In heel Nederland is er een tekort aan mdl-artsen. Tegelijkertijd neemt de vraag naar dikkedarmonderzoek toe. Hierdoor moeten patiënten vaak lang wachten op het onderzoek, soms wel tot zes maanden.

In de strijd tegen deze lange wachttijden wordt deze handeling in verschillende ziekenhuizen in Nederland en daarbuiten gedelegeerd aan verpleegkundigen. Dit gebeurt uiteraard op voorwaarde dat de verpleegkundige zich bekwaamd heeft in het coloscopisch onderzoek en dat het onderzoek wordt gedaan onder supervisie van de mdl-arts. In Nederland is veel discussie over de waarde van deze verpleegkundige-endoscopisten.

Het UMCG is in 2006 gestart met een vergelijkend onderzoek: twee endoscopie-verpleegkundigen en één arts werden tegelijkertijd getraind in het doen van coloscopieën. Het trainingsprogramma bestond uit theorie, oefenen op simulatoren in het Skillscenter en het onder begeleiding uitvoeren van dikkedarmonderzoek bij patiënten. Gedurende het hele traject werd nauwkeurig bijgehouden hoeveel tijd ieder onderzoek kostte, of alle eventuele afwijkingen werden gevonden en hoe de patiënten het onderzoek hadden ervaren.

Na vergelijking bleken de resultaten van de arts en de verpleegkundigen gelijk. Ieder van hen was na 150 scopieën bij patiënten technisch in staat om zelfstandig te scopiëren. Ook de ervaringen van de patiënt waren vergelijkbaar. De resultaten van dit onderzoek van mdl-artsen Jan Jacob Koornstra en Hendrik van Dullemen, zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Gastrointestinal Endoscopy.

Het UMCG is de eerste in Nederland en in de wereld geweest die het trainingsprogramma van verpleegkundige-endoscopisten precies heeft beschreven èn geëvalueerd. MDL-artsen in Nederland die tot nog toe wat terughoudend waren om verpleegkundigen te laten scopiëren, kunnen nu overtuigd worden met deze onderzoeksresultaten. De inzet van de scopiërende verpleegkundigen heeft in het UMCG al geleid tot een verkorting van de wachttijd. Het UMCG gaat op basis van deze resultaten per 1 april wéér een verpleegkundige opleiden tot endoscopist.