PC Hooft, de Ali B van de Gouden Eeuw
Het liefdesdrama 'Granida' van P.C Hooft uit 1605 leek een gortdroog toneelstuk, dat weinig paste in het overige werk van de meester. Geen wonder. In de zeventiende eeuw was het namelijk een bijna opera-achtig stuk muziektheater. "Modern, flitsend, een kaskraker in de 'rap' van toen", vertelt de Nijmeegse cultuurwetenschapper Natasha Veldhorst. Zij reconstrueerde het stuk in de originele vorm. Op 6 april is de première van die feestelijker versie.
Wat maakt ‘Granida’ zo goed?
‘Granida was in de zeventiende eeuw een kaskraker en niet voor niets. Het was voor die tijd heel modern en flitsend. Gesproken teksten, liederen, reien en zelf een soort zeventiende eeuwse ‘rap’ wisselden elkaar af. Het thema is tijdloos: Perzische prinses valt hopeloos voor armoedige herder. De relatie is weinig kansrijk, maar de liefde is sterk.’
Hoe weet je dat dit stuk drie eeuwen geleden geen toneelstuk maar een muziekstuk was?
‘Granida is een manuscript dat zonder noten is geschreven. Daarom is altijd gedacht dat het een ‘stil’ toneelstuk was, zonder zang en zonder muziek. Maar er zijn bewijzen genoeg dat dit stuk in de zeventiende eeuw wel degelijk heel muzikaal was. Zo hebben we rekeningen gevonden, die de schouwburg aan muzikanten betaalde, en staan in er in oude manuscripten regieaanwijzingen. Ook afwijkende tekstvormen, zoals ritmische versvormen, verraden dat er in het stuk wel gezongen móet zijn. Overigens weten we dat er in zeventiende-eeuws toneel veel werd geïmproviseerd. Muzikanten besloten ter plekke of een riedeltje nodig was. Dit zien we ook niet terug in de tekst.’
Hoe valt een muziekstuk van drie eeuwen oud te reconstrueren?
‘Een reconstructie is geen natuurgetrouwe weergave, maar een benadering. Om te beginnen is het oorspronkelijke stuk veel te lang. Wil je het helemaal uitzitten, dan moet je zo’n vijf uur wachten. We hebben het manuscript daarom fors ingekort. Daarnaast hebben we aan de hand van regieaanwijzingen en ritmische tekstvormen geprobeerd om de originele tonen en muziekinstrumenten te zoeken en de stukken te reconstrueren. We wisten dat Hooft dit stuk als een opera bedoeld had, omdat hij kort tevoren in Italië geweest was. Deze invloeden hebben we ook in de reconstructie verwerkt.’ [bron: Voxlog]
www.granida.info
