Toch meer gaten bij OCW?

Het hoger onderwijs in Duitsland daarentegen krijgt € 18 miljard voor extra investeringen tot 2019. Het baanbrekende excellentie-initiatief van de regering-Merkel gaat bijna 50 % omhoog: van € 1,9 naar 2,7 mld. De uitgaven voor kennis zullen in 2015 10 % van het BNP moeten zijn, zo hebben de deelstaten en de regering in Berlijn samen vastgelegd.

De koepels van PO, VO, MBO en HBO in ons land waarschuwden het kabinet al eerder deze maand dat de afspraken rond zijn crisispakket niet coherent waren. De voorziene investeringsimpulsen zouden doorkruist worden door bezuinigingen ten gevolge van andere afspraken in het pakket. Minister Plasterk verweet hen een slag in de lucht te slaan, hoewel zijn collega Bos direct al omzichtiger reageerde.

400 – 600 miljoen inleveren?

Niet lang daarna onderstreepte OCW dat de middelen voor het lerarenbeleid conform ‘Rinnooy Kan’ zeker waren, maar voor het overige het besef diende te bestaan dat “iedereen moet inleveren” bij de grote problemen in de rijksbegroting. Inmiddels was duidelijk geworden dat OCW al bij de Voorjaarsnota aanzienlijke overschrijdingen moest melden bij het kabinet.

De ministerraad besloot zowel voor de korte termijn als voor 2011 en volgende jaren zo’n 1,5  tot 1,8 mld aan besparingen in te boeken. Voor OCW zou daar zo’n 400 tot 600 mln aan bezuiniging uit voortvloeien. Naar verluidt heeft minister Plasterk hiertegen in het kabinet langdurig tegengestribbeld.

Onprettig voor minister Plasterk is dat bedragen van deze omvang overeenkomen met de waarschuwende berekeningen die vanuit de koepels al enige tijd naar buiten waren gebracht. Zouden deze inderdaad geen “slag in de lucht” blijken te zijn, is de Kamer op het verkeerde been gezet in het recente debat hierover.

2,7 miljard voor Exzellenz

Plasterks collega, minister Annette Schavan, zegt over de uitkomsten van haar overleg met de Länder, dat tot het lange termijn investeringspakket leidde onder meer: “Mit diesem Paket stärken wir die internationale Wettbewerbsfähigkeit der deutschen Wissenschaft und Forschung. Gerade in diesen Krisenzeiten müssen wir ein deutliches Signal senden und die richtigen Prioritäten setzen – nämlich verstärkt in Bildung und Forschung investieren.”

De belangrijkste onderdelen van de afspraken zijn:

— Grundlage für die Fortschreibung sind entsprechend bundesweit zu erwartende 275.420 zusätzliche Studienanfänger gegenüber dem Jahr 2005, für die der Bund eine Mitfinanzierung übernehmen will.

— Pro zusätzlichem Studienanfänger sollen für die zweite Programmphase 26.000 Euro, verteilt über vier Jahre, zur Verfügung stehen; hiervon übernimmt der Bund die hälftige Mitfinanzierung und die Länder stellen die Gesamtfinanzierung sicher. Damit sollen pro Studienanfänger 4.000 Euro mehr zur Verfügung stehen als in der ersten Programmphase des Hochschulpakts. Mit dieser Erhöhung wird auch ein Beitrag zur Verbesserung der Qualität der Lehre geleistet.

— Die Länder werden die notwendigen Maßnahmen für ein qualitativ hochwertiges Studium, für die sog. MINT-Fächer [Beta Tech] und für die Förderung von Frauen in eigener Verantwortung vornehmen.

— Die Fortsetzung der Exzellenzinitiative beruht auf folgenden Eckpunkten:

Das Programm läuft bis zum Jahr 2017 und ist mit rund 2,7 Milliarden Euro dotiert (gegenüber 1,9 Milliarden Euro in der ersten Förderrunde). In einem wissenschaftsgeleiteten Wettbewerbsverfahren sollen Neuanträge und Fortsetzungsanträge eine gleichberechtigte Chance erhalten. Die Mittel für die Förderung werden vom Bund und dem jeweiligen Sitzland der einzelnen Projekte im Verhältnis 75:25 getragen.