Mexicaanse griep in 5 minuten ontdekken?

Het bedrijf heeft zojuist het eerste prototype voltooid en verwacht een eerste versie van de detector eind 2010 op de markt te brengen. De detector meet niet alleen vele malen sneller dan de gebruikelijke technieken; het apparaat is ook draagbaar, en daardoor overal inzetbaar. Aurel Ymeti (R&D directeur), Alma Dudia (Senior Onderzoeker) en Paul Nederkoorn (CEO) van Ostendum, geven aan dat ze als ze het juiste antilichaam voor de Mexicaanse Griep tot hun beschikking zouden hebben, ze met hun apparaat het virus binnen vijf minuten kunnen aantonen. Het apparaat kan overigens niet alleen virussen detecteren, maar ook bacteriën, eiwitten en DNA-moleculen.

Met de uitbraak van de Mexicaanse Griep is de vraag naar een detectiemethode die snel en eenvoudig kan controleren of iemand besmet is met een virus, weer uiterst actueel. Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen, wil je namelijk zo snel mogelijk kunnen bepalen of iemand besmet is of niet. Met de beschikbare methoden duurt het echter enkele uren tot dagen voor er uitsluitsel is. Bovendien heb je voor de meting een laboratorium en getraind personeel nodig.

Onderzoekers van Ostendum, een spin-off bedrijf van de Universiteit Twente, hebben een draagbaar apparaat ontwikkeld dat binnen vijf minuten kan aantonen of iemand besmet is met een specifiek virus of niet. Overigens kan het systeem niet alleen virussen detecteren, maar ook specifieke bacteriën, eiwitten en DNA-moleculen. Een verhoogde of verlaagde concentratie hiervan in iemands speeksel of bloed kan een aanwijzing zijn dat iemand een bepaalde ziekte onder de leden heeft.

Het enige dat de detectiemethode van Ostendum vereist, is een speeksel- of bloedmonster van de te testen persoon en de beschikbaarheid van een specifieke receptor (een biologische stof die bindt met een specifiek micro-organisme of een biologische stof). In het geval van een virus moet er bijvoorbeeld een specifiek antilichaam voor dat virus beschikbaar zijn.

Prototype

In 2007 toonde Ymeti tijdens zijn promotieonderzoek al aan dat het principe van de detector werkt, toen nog met een redelijk omvangrijke laboratoriumopstelling. Daarna is in 2008 het bedrijf Ostendum opgezet, om het principe door te ontwikkelen tot een marktklaar product.

Deze week heeft het bedrijf het eerste prototype van het apparaat voltooid. Momenteel werkt het aan twee andere prototypes. De drie prototypes worden in samenwerking met het Laboratorium Microbiologie Twente Achterhoek en de Zwanenberg Food Group, in de praktijk getest. Afhankelijk van de resultaten van de testfase zal Ostendum vervolgens het ontwerp van het apparaat verder verbeteren. Eind 2010 verwacht Ostendum een eerste apparaat gereed te hebben dat op de markt gebracht kan worden.

Werking

Het apparaat bestaat uit twee onderdelen: een lab-on-a-chip-systeem en een draagbare detector. Een lab-on-a-chip is een miniatuurlaboratorium ter grootte van een chip. De chip bevat kleine vloeistofkanalen die zijn gecoat met receptoren. Een bloed- of speekselmonster wordt naar de kanaaltjes van de chip getransporteerd met behulp van een fluïdisch systeem. Stoffen uit het speeksel of het bloed kunnen vervolgens binden aan de receptoren die op de chip aanwezig zijn. Licht, afkomstig van een laser, wordt door de kanalen gestuurd. Als er een stof gebonden is aan de receptoren in één van de kanaaltjes, verandert dat de gang van het licht. Deze verandering komt tot uiting in het interferentiepatroon en is een vingerafdruk van bijvoorbeeld de aanwezige virussen of zogenaamde biomarkers. De methode is extreem gevoelig. Zo is het al mogelijk om de binding van één enkel virusdeeltje te meten.