Knuffelrobots maken patiënten gezonder
Na een verkenning naar robotica in de zorg in Japan stellen Ying Ying Lau, Christian van ’t Hof en Rinie van Est dat het inzetten van robots als nagebouwde verplegers voorlopig een utopie zal blijven. Dit zal problemen opleveren voor Japan, dat een groot personeelstekort in de zorg kent en tegelijkertijd hard op weg is ‘het oudste land’ ter wereld te worden. De schrijvers zien drie problemen die een elektronische Florence Nightingale in de weg staan. Ten eerste is het (nog) niet mogelijk om de robots qua uiterlijk voldoende op mensen te laten lijken. Ten tweede zijn robots alleen geschikt voor zeer specifieke taken en kunnen ze nog niet alles wat een mens kan. Robots moeten ook veilig zijn. Hierdoor mogen ze niet te sterk of snel worden gemaakt waardoor eventuele voordelen ten opzichte van mensen verdwijnen. Ten slotte wijst de praktijk uit dat bij het inzetten van robots het werk voor mensen niet vermindert, maar slechts verandert.
Robotknuffel Paro de Zeehond
In hun queeste naar effectieve robozorg stuitten de drie verkenners vervolgens op een paradox: niet de robot die voor de mens moet zorgen heeft het meeste effect, maar de robot die door de mens verzorgd moet worden. De meest succesvolle in de serie therapeutische knuffelrobots is Paro, een Knutachtige zeehond. Uit onderzoek blijkt dat het zorgen voor Paro zowel psychologisch (patiënten zijn meer relaxt), fysiologisch ( een sneller herstel van lichaamsfuncties) en sociaal (het stimuleert de communicatie tussen patiënt en verzorger) effect heeft. De zeehond brengt subjectieve reacties teweeg die hersenactiviteit stimuleert en kan ‘the quality of life’ verbeteren. Huisdieren hebben vrijwel hetzelfde effect, maar zijn duurder en minder handzaam dan Paro. Ook de verplegers hebben baat bij de knuffelzeehonden: zij vertonen minder stress in omgevingen waar Paro aanwezig is.
In aansluiting op de verkenning in Japan gaat het Rathenau Instituut verder met onderzoek naar sociale robots, in het bijzonder op de toepassingsgebieden zorg, huishouden en defensie. Doel is om de ontwikkelingen in kaart te brengen, hun impact op de samenleving te onderzoeken en de maatschappelijke oordeelsvorming hierover te voeden. Eind 2009 worden de eerste resultaten verwacht.
Lees het rapport ‘Beyond the Surface’ hier
