Groot verzamelaar, lege nissen

De Habsburgse vorst Ferdinand II van Oostenrijk (1529-1595), eentijdgenoot van ‘onze’ Willem de Zwijger, was de beroemdsteverzamelaar van de zestiende eeuw. Zijn verzamelingen zijntegenwoordig te zien in het museum in slot Ambras bijInnsbruck, en de 16de-eeuwse topstukken in hetKunsthistorisches Museum in Wenen waren ooit in zijnbezit.

Voordat Ferdinand II met de samenstelling van deze collectiesbegon, was hij twintig jaar de plaatsvervanger van zijn vader, deHabsburgse Koning Ferdinand I. In die tijd manifesteerde deaartshertog zich niet alleen als mecenas en beschermheer vangeleerden, maar ook als vormgever en regisseur.

UvA-onedrzoekster Madelon Simons promoveert op een analysevan een groot aantal van zijn Praagse activiteiten. Deaartshertog was meer dan menig ander vorst zeer betrokken bij zijnopdrachten. Hij ontwierp, samen met een vaardig bouwmeester, slotStern bij Praag, en hij organiseerde en ensceneerde tallozetoernooien en feesten.

Maar anders dan verondersteld werkte hij niet aan samenhang inde vormgeving van zijn hof. Beschrijvingen van het tuincomplexnaast de Burcht, van het unieke stervormige en prachtiggedecoreerde, Stern en van de wapperende veren op de helm van menigridder tijdens de optochten, leveren een interessant en theatraalbeeld van deze hofcultuur.

Ze tonen echter geen doelbewuste eenheid in vormgeving, geen’Theatrum van Representatie’. Slot Stern, met vijf ruimten iniedere sterpunt en een groot aantal nissen, kan hebben gediend alshet eerste tentoonstellingsgebouw van aartshertog Ferdinand II. Iniedere nis past een harnas, maar anders dan van slot Ambras zijn ervan Stern geen inventarislijsten bewaard. De nissen in Sternblijven daarom fascinerend en leeg.