ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
Praktijkgericht onderzoek: ketterij of noodzaak?
Nieuws |
de redactie
22 september 2009 | Bij het afscheid van Piet Verschuren als hoogleraar Methodologie van de Managementwetenschappen aan de RU, Nijmegen stond de volgende vraag centraal: Is praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek ketterij of noodzaak?
Verschuren had en heeft als hoogleraar Methodologie van deManagementwetenschappen aan de RU te Nijmegen al jarenpraktijkgericht (beleids) onderzoek gedaan. Hij is een van deweinige methodologen die zich inzet voor het praktijkgerichtonderzoek zoals dat in het hoger beroepsonderwijs wordt uitgevoerd.In zijn bijdrage op dit symposium (dat tevens zijn afscheidredewas) kwam hij met een nieuwe methodologie voor praktijkgerichtwetenschappelijk onderzoek. Volgens hem een noodzakelijkeketterij.
Geldige kennis Onderzoek is van oudsher theoriegericht maar zeker tegenwoordigsteeds meer in dienst van maatschappelijke problemen. In allegevallen gaat het om de waarheid die we boven tafel willen hebben.Dé waarheid (geldigheid) bestaat niet maar we proberen er zo dichtmogelijk bij te komen. Methodologie (het vak van Piet Verschuren)is de wetenschap die zich bezighoudt met de vraag hoe je totgeldige kennis komt. En volgens Piet Verschuren is die methodologiein 40 jaar nauwelijks veranderd terwijl het doel van onderzoek doenwel veranderd is. En dat is net het probleem.
Praktijkgericht onderzoek Hij heeft voor het vaststellen van een nieuweonderzoekscyclus eerst onderzocht wat belangrijke criteria zijn bijhet beoordelen van de geldigheid van praktijkgericht onderzoek.Vergeleken met fundamenteel wetenschappelijk onderzoek gelden ervolgens Verschuren bij praktijkgericht een aantal specifieke eisen,waarvan er hier enkelen genoemd worden:
de acceptatie van het onderzoek en de resultaten door depraktijk
het interdisciplinaire karakter: je gebruikt verschillendeinzichten
het onderzoek is holistische en nietreductionistisch
de context is specifiek
het onderzoek moet toegevoegde waarde hebben
de kosten moeten reëel zijn
de ontvankelijkheid van de onderzoeker is belangrijk
de snelheid van het onderzoek is belangrijk
Het onderzoek kan zowel kwantitatief als kwalitatief alsparticipatief zijn maar in alle gevallen gaat het om verbeter- ofconstructieproblemen. Dat betekent altijd een interventie plegen.En juist dat vraagt om een andere empirische cyclus dan debestaande. Achtereenvolgens gaat het bij het ontwerpen om:
een eerste inval / ontwerpdoel
vaststellen wat de ontwerpeisen en ontwerpassumpties zijn
structurele specificaties in kaart brengen
prototype maken
implementeren
evalueren
Geïnteresseerd? Voor geïnteresseerden is er het nieuwe boek van Verschuren: Verschuren, P. (2009). Een methodologie voor zowel praktijkgerichtonderzoek als het ontwerpen van een dergelijk onderzoek. Amsterdam:Uitgeverij Boom. Daarnaast is er de papieren versie van zijn afscheidsrede die bijhet afscheid zelf nog niet beschikbaar was.
