Proefballon als afleidingsmanoeuvre
Plasterk heeft inderdaad gelijk wanneer hij stelt dat er veel isveranderd in de opbouw van het hoger onderwijs de laatste decennia.Dat nu 47 procent van de jongeren aan het hoger onderwijsdeelneemt, is een prestatie van formaat. Daarnaast wordt detoestroom van studenten ook veel gevarieerder.
Volgens de minister zijn deze factoren echter ook reden om hetstelsel aan te passen. Iedere student moet uitdaging kunnen vindenop zijn eigen niveau. Het tweeledige stelsel is niet toereikend omaan de variatie in interesses, niveaus en ambities tegemoet tekomen. Daarom oppert hij om het binaire stelsel om te bouwen toteen stelsel met meerdere lagen, zodat het onderwijs beter bij dewensen van de student aansluit.
We moeten ons echter afvragen of een ander stelsel wel deoplossing is voor dit probleem. Dat veel universitaire studentenzich niet uitgedaagd voelen zal niet worden opgelost door hununiversiteit te bestempelen als ‘research university’. De reden dathet huidige systeem niet in de grote variatie van studenten kanvoorzien, is dat het onmogelijk is voor instellingen en docenten ommaatwerk te leveren om studenten uit te dagen.
De vraag is of een nieuw – bijvoorbeeld – vierledig stelselzonder meer investeringen dergelijk maatwerk wèl kan leveren. Ditnog los van het extra geld dat het creëren van een nieuw systeemmet zich meebrengt. Meer persoonlijke begeleiding, uitdagender enintensiever onderwijs zijn nodig om het huidige probleem op telossen. Niet het stelsel, maar de inhoud van het onderwijs moetworden aangepakt.
Het is erg verdacht dat de minister met dit plan komt net nu ereen maatschappelijke discussie op gang komt over broodnodigeinvesteringen in hoger onderwijs. De politieke bereidheid hiertoeis tot op heden ver te zoeken, terwijl we nog steeds eenkenniseconomie ambiëren.
Instellingen en studenten zijn het erover eens: het hogeronderwijs haalt momenteel absoluut niet alles uit studenten waterin zit. Beter presteren kan, minder uitval is mogelijk,excellentie en innovatie liggen binnen handbereik, maar voor nietsgaat de zon op. Goed onderwijs kost nu eenmaal geld.
Te weinig maatwerk in het hoger onderwijs wordt niet opgelostdoor alleen de vorm van het onderwijsstelsel aan te passen, maarvooral door te investeren in kleinschaliger en persoonlijkeronderwijs. Een discussie over de structuur van het stelsel isdaarom bij lange na niet voldoende om dit probleem op te lossen.Dit is al helemaal niet gewenst wanneer het de aandacht afleidt vande enige echte oplossing voor het probleem.
Gerard Oosterwijk
Voorzitter LSVb
