Carla Bruni in het oude Rome

Nieuws | de redactie

9 oktober 2009 | Michael Chance, een van de beroemdste countertenors, begeleidt Haagse studenten in de productie van Händel’s politiek-dynastieke meesterwerk 'Agrippina'. Zij was de Carla Bruni, Margaret Thatcher en Barbara Bush van het oude Rome in een. De ideale hoofdpersoon dus voor een opera over deze moeder van keizer Nero!

De essentie van drama en muziek

Agrippina begon als een droom van de barokzanger van debovenste plank en artistiek leider. “Voor de jonge internationalestudenten is de deelname aan een dergelijk alomvattend en ambitieusproject hét moment waarop hun geest zich opent voor hun eigengrenzeloze mogelijkheden. Het is mijn vaste overtuiging, dat deervaring en de essentie van drama en muziek, de noodzaak totverstaan en verstaan worden, wortelen in de kern van het menselijkbestaan”, zegt Michael Chance, artist in residence vanhet Händeljaar bij het Koninklijk Conservatorium.

In gesprek met ScienceGuide na de generale repetitiezong de Brit de roem van het talent dat in Den Haag bijeen is. Hijnoemde het samen maken van een zo complexe, veeleisende uitvoering’a magnificent adventure’. Dat zijn werk als artistiek begeleideren inspirator impliciet beloond werd door het gejuich van hetpubliek na de voorstelling en de ovaties voorverschillende aria’s deed hem zichtbaar goed.

Jean Paul Gautier, Madonna, Nero

De hoofdrol van de machtswellustige -en sowieso wellustige-keizerin van Rome werd niet alleen met panache gezongen, maar ookgeacteerd als ware de studente een volleerd toneelbeest. Deaankleding van de heerseres in verschillende uitdossingen uit deverschillende fasen van het imago van Madonna -met de Jean PaulGautier kostumering uiteraard in de slotfase- deed de rest.

‘Isn’t she marvellous?’ zei Chance dan ook. Hij tipte als groottalent ook de Siciliaanse jongen die Nerone, de zoon van Agrippina,zingt. De opera kent in alle rollen een dubbele bezetting, zodatmaximale mogelijkheden voor het aanwezig baroktalent wordengeschapen. Ook het Israelische meisje, dat bij de generale Neronezong is volgens Chance daarom van uitzonderlijk niveau. Daarbleek het publiek het geheel mee eens, al tijdens de stormenapplaus die zij tijdens de voorstelling oogstte.

Dat ‘Agrippina’ naar meer doet smaken, was in elk geval eenconclusie die Michael Chance en ScienceGuide samentrokken. En welke opera van Händel daar als eerste voor inaanmerking komt, daar waren ze het ook over eens: Belshazzar. Endat niet alleen omdat de rol van de profeet Daniel daarin eenvan Chance’s beste is.

Incest, moord, vileiniteit

Keizerin Agrippina en haar honger naar macht vormen de kernvan Händel’s opera over deze manipulatrice pur sang. Zij deinstnergens voor terug. Niet voor samenzwering, voor incest ofmoord. “In de handen van Agrippina zijn erotiek en lust tot wapensgeworden en incest tiert welig. Naïviteit wordt meedogenloosgestraft en wie niet buigt, zal breken. Maar altijd in debeslotenheid van een gang, de schaduw, de achterkamer,” verteltregisseur Floris Visser. 

De echtgenote van keizer Claudius heeft maar één doel voorogen: haar zoon Nero op de troon krijgen. Als Claudius op zeeverdrinkt, ziet zij haar kans schoon, Nero wordt uitgeroepentot keizer op het Capitool. Hij en zijn moeder bestijgen – bijnaals man en vrouw – de troon. Een zwarte tragedie… lijkt het. MaarHändel zou Händel niet zijn als deze zwarte bladzijden nietook met lichtheid en vileine humor tegemoet wordengetreden.

“In veel opzichten is Händels Agrippina een’vrouwen-opera’ te noemen. Wat uitzonderlijk was in een tijd waarde castraten in hun heroïsche rollen het toneel domineerden. Vooralomdat deze vrouwen de gebruikelijke deugdzaamheid ontberen endaarmee dus ‘anti-heldinnen’ zijn,” zegt de regisseur.

250 jaar grootmeester

2009 is een groot Händeljaar, 250 jaar nazijn dood. De tijdgenoot en evenknie van Bach kent een warerenaissance van de bewondering voor en uitvoering van zijnwerk. Zijn inventiviteit en zeggingskracht blijkt uit alles wat hijschreef: tientallen opera’s, concerti grossi, oratoria,staatsceremonie-muziek, orgelconcerten, klavecimbelmuziek,soloconcerten voor bijna elk instrument, concertaria’s, religieuzewerken.

Daaronder zit veel muziek die de eeuwen weet te doorstaanals ‘the Messiah’, ‘the Coronation Anthems’, ‘Music for theRoyal Fireworks’ en van zijn opera’s ongetwijfeld ondermeer ‘Giulio Cesare in Egitto’, ‘Rodelinda’, ‘Saul’,’Belshazzar’, ‘Semele’ en ook ‘Agrippina’.  

Agrippina vraagt onvermijdelijk om eenvergelijking met het enkele decenniaeerder geschreven meesterwerk L’Incoronazione diPoppea (1642) van Monteverdi. Bij Monteverdi treden Nerone enPoppea op de voorgrond, Agrippina komt helemaal niet voor. Ondanksenkele komische ondergeschikte figuren en situaties is de opera vanMonteverdi veel somberder dan die vanHändel.

Overeenkomsten zijn er echter wel in debeschrijving van de tijd, waarin de driften zich vrij kondenontplooien, zonder taboes of morele terughoudendheid.Händel wist natuurlijk precies wat hij deed, door als jong Duitscomponist voor het Europees publiek een opera te schrijven dieaansloot op Monteverdi’s stuk. Het was een beetje een gebaarvan: ‘Kijk mij eens durven!’   

Koninklijk Conservatorium

12 & 13 oktober (generale)
19.30 uur | €15,- | kaartverkoop via ticketshop KoninklijkConservatorium
070 – 315 15 10 of ticketshop@admin.koncon.nl

Koninklijke Schouwburg
16 (voorpremière), 17 (première) oktober, 18 (matinee)*oktober
19.30 uur | 14.00 uur* | € 32,- / €26,- /€20,- | kaartverkoop 0900- 345 67 89 of www.ks.nl

Meer informatie op  www.agrippina.nl [Welke Romeinse keizerin heeft er nog meer haar eigenwebsite??]