Bloemen uit Holland, wat een symbool!
Er zijn drie momenten die ik, zoals veel mensen denk ik, nietvergeet: het moment dat ik hoorde van de moord op Kennedy, ‘9-11’en de val van de Berlijnse Muur. Die laatste gebeurtenis had nogiets bijzonders, want de spanning ernaar toe liep zo duidelijk op,zo voelbaar bijna. Het was al weken, maanden merkbaar. Dedemonstraties op straat in Leipzig bijvoorbeeld, met steeds groteremensenmassa’s, deden dat voelen.
Het was spannend. Zou er misschien toch weer ingegrepen wordenzoals bij de ‘Praagse lente’ in 1968? En tegelijk was het geweldig,al die mensen in nota bene de DDR die zich durfden te laten horen.Dat was in Polen ook al gebeurd, met Solidarnosc. Het leek nietmeer tegen te houden.
Ik had als staatssecretaris van EZ Oost-Berlijn bezochtvoorheen. Wat een indruk dat maakte! Je praat dan met de leidingvan een land, maar ze waren totaal niet op de hoogte van deontwikkelingen elders in de wereld, volstrekt geïsoleerd: OostDuitsland was volgens hen ‘technologisch het meestgeavanceerde land ter wereld’. Ze leken het nog te gelovenook, ze leefden in een volledig isolement.
Ik herinner me die totaal lege gangen in het regeringsgebouw vande premier, die doodsheid waar je doorheen liep. Je kreeg deneiging om zomaar eens op zo’n vale deur kloppen, kijken of daarnog een levend wezen achter zou zitten. Het was volstrektverkalkt.
Op 9 november was ik net weer Kamerlid geworden, ik denk dat ikom een uur of acht, in ieder geval wat later thuis kwam. In deloop van de avond drong het steeds meer door in het nieuws. Destromen mensen, de Trabantjes die in grote stromen de grensovergingen. De euforie van de mensen, je begreep dat dit het eindewas. Het einde van de Koude Oorlog, na al die spanningen endreiging op wereldschaal. Je voelde gewoon dat je echt ietshistorisch zag gebeuren voor je eigen ogen.
Ik herinner me ineens nog iets. Ergens tijdens die avond, allaat geloof ik, kwamen Nederlandse tuinders in beeld die bloemenstonden uit te delen. Op een of andere manier doken zij op,misschien waren ze al voor klanten in Berlijn? Die razendsnellereactie, dat koopmanschap, wat een symbool, een mooie actie vanverbondenheid was dat!
Vorig weekend zag ik op tv de ‘oude drie’ bij de herdenking enhuldiging in de Konrad Adenauer Stiftung. Kohl, Bush en Gorbatsjov,ze waren er toch maar. Als je dan Gorbatsjov ziet, dan denk ik wel:”hij greep dus niet in, die wijsheid had hij gelukkig. Hij zag watvelen niet wilden zien, dat heel dat imperium een reus was die oplemen voeten stond. Hij besloot ‘we schieten niet’.” Daar heb ikdiep respect voor.
Yvonne van Rooy
voorzitter CvB Universiteit Utrecht
foto: gavinandrewstewart
