Zuidpool in gevaar

Nieuws | de redactie
13 november 2009 | Een tikje pijnlijk voor de kroonprins en minister Plasterk is het wel: de 'ecotoeristen' die de Zuidpool bezoeken zijn enorme milieuvervuilers. Zij brengen hierdoor niet alleen Antarctica in gevaar, maar ook de rest van de wereld, zo blijkt uit Maastrichts onderzoek.

Fragiel en booming

Machiel Lamers onderzocht wat voor effect het toenemende toerismeheeft op Antarctica en hoe dit beteugeld kanworden. Hoewel het toerisme ook veel voordelen biedt voor deZuidpool, is de groeiende toestroom erg vervuilend: de lange reisdie veel toeristen maken zorgt voor schrikbarendeCO2-uitstoot. Machiel Lamers bezocht de Zuidpool enbesprak met andere belanghebbenden de fragiele toekomst van hetcontinent.

Toerisme in Antarctica is ‘booming’. Terwijl zo’n twintig jaargeleden nog maar een paar honderd avonturiers afreisden naar deZuidpool, trokken afgelopen winter – op het moment dat het inAntarctica dus zomer is, en de temperatuur nog net te hebben – meerdan 40.000 nieuwsgierigen naar het meest zuidelijke puntje van deaarde.

Touroperators maken de dienst uit

Lamers sprak met wetenschappers, beleidsmakers,milieugroeperingen en touroperators. Antarctica blijkt voor groteuitdagingen te staan: het lokale milieu staat onder druk, er komenmeer en grotere schepen naartoe, toeristen willen steeds ‘harder,sneller, meer’ en er is eigenlijk niemand om dit allemaal in goedebanen te leiden: de Zuidpool wordt beheerd door een internationaalconsortium van landen, maar niemand is er echt de baas. Beleid datpaal en perk stelt aan het toerisme, is er niet.

Degenen die de touwtjes het meest in handen houden, zijn detouroperators. Het is in hun eigen belang om niet te veel toeristentegelijk te laten komen: niemand gaat naar Antarctica om daar nogzes andere schepen met toeristen aan te treffen. 

Zelfregulering werkt nu nog afdoende, maar volgens Lamers kandaar makkelijk verandering in komen. In de toekomst zullenwaarschijnlijk alleen maar meer partijen proberen een graantje meete pikken, en de kans bestaat dat niet iedereen bereid is omconcessies te doen.

Veel wetenschappers die voor langere tijd op de pool zitten, ziennu al de gevolgen van het toenemende aantal toeristen. Slechtvoorbereide touroperators kunnen tegen grote verrassingen aanlopenen bij gebrek aan ANWB en politie, zijn het vaak de wetenschappersen wél goed voorbereide touroperators die de toeristen in nood tehulp moeten schieten. Met alle gevolgen van dien voor hun eigenwerk.

Langetermijnplanning

Volgens Lamers is het belangrijk dat er snelmaatregelen worden genomen. De betrokken landen, waaronder ookNederland, moeten snel een planning voor de lange termijnmaken. Hij schetst een aantal gedetailleerdetoekomstscenario’s die daarbij kunnen helpen. Wat moet erbijvoorbeeld gebeuren als iemand vanuit commercieel oogpunt wilbouwen op de Zuidpool? En wie is verantwoordelijk voor gestrandetoeristen?

Het onderzoek van Lamers, waar hij 12 november op hoopt tepromoveren aan de Universiteit Maastricht, laat zien dat vageakkoorden niet meer voldoen. Waarom gelden bijvoorbeeld voorhet Antarctisch Schiereiland dezelfde regels als voor de Rosszee?En hoeveel toeristen kan Antarctica eigenlijk aan?


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK